موضوع بحث:
«توصیف ایده طراحی سیستم تامین اجتماعی و بیمه با اقتباس از نگرش اسلام»
مسألهٔ بحث:
نظام تامین اجتماعی و بیمه در اسلام چگونه است؟
فرضیهٔ بحث:
- اسلام، دارای سیستم بیمه و تامین اجتماعی است + اسلام، دارای استراتژی برای تامین اجتماعی است + اسلام، دارای استانداردها و پروتکل‌های تامین اجتماعی است.
- مقصود از سیستم تامین اجتماعی، کلیه فرآیندهای مربوط به «محافظت در برابر خطرها و بحرآنها + توانمندسازی برای زندگی مستقل» است به گونه‌ای که سبب حداقل آرامش روانی لازم فردی و اجتماعی شود.
- شبکه مسائل تامین اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت (تفصیل بحث در: «شبکه مسائل تأمین اجتماعی») و فرضیه‌هایی در طول این بحث تولید شدند که صِرفاً جهت احتمال کارآیی عرضه می‌شوند:
- نیاز انسان به تامین، دارای سه لایهٔ «مدیریت بحران و موقعیت‌های اورژانسی وامدادی»، «حمایت برای بقاء و توانمندسازی برای فعال‌شدن»، «فرصت‌سازی برای رشد» است.
- برای هر کدام از موارد فوق، نیاز به نهاد و ساختاری جداگانه است.
- اصطلاح «تامین اجتماعی» و نهاد و ساختار مرتبط با آن به لایهٔ دوم (حمایت برایبقاء و توانمندسازی برای فعال‌شدن) اختصاص یابد با مرکزیت خانواده نَه فرد. (لایه اول، به نهادها و ساختارهای امدادی و انتظامی تحت نظارت وزارت کشور اختصاص یابد و لایهٔ سوم به نهادها و ساختارهای کارآفرینی و درآمدزایی و اقتصادی، تجاری اختصاص یابد.) لذا تعریف تامین اجتماعی و رفاه به صورت زیر پیشنهاد می‌شود:
- تامین اجتماعی= مجموعه قوانین، نهادها و فعالیت‌هایی که منجر به تحقق حداقل استانداردهای زندگی می‌شود.
- رفاه اجتماعی= مجموعه شرایطی که رضایتمندی فرد از زندگی را فراهم می‌سازد.
- لایه اول و لایه دوم توسط دولت با مشارکت مردم و لایه سوم توسط بخش خصوصی با نظارت دولت اداره شود.[۱]
- حیطه تامین اجتماعی، تابعی از فهرست ناهنجاری‌های زندگی و ناهنجاری‌های اجتماعی است.
- فهرست اقشار تحت پوشش تامین اجتماعی نیز تابعی از فهرست ناهنجاری‌های زندگی و ناهنجاری‌های اجتماعی است.
- اهداف تامین اجتماعی، تابعی از تعریف استاندارد حداقلی برای فرد و خانواده است. (تلاش برای تعریف ISO خانواده)
- کلیه افراد جامعه باید از ابتدای تولد تا تکفل بعد از مرگ، تحت پوششِ هر سه لایه تامین باشند. با فرآیند دسترسی آسان.
- وزارت تامین اجتماعی و امور خانواده، متولی رسمی «امور اجتماعی» قرار داده شود.
- هر فرد جامعه به محض تولد عضو صندوق بیمه ملی، صندوق پس‌انداز ملی، بورس ملی و صندوق بازنشستگی خواهد بود.
- هر فرد جامعه از ابتدای ورود به دبستان، عضو سازمان ملی مهارت‌ها خواهد بود.
- بیمه ملی «زندگی»، با تعیین حق بیمه مناسب، کلیه افراد جامعه را از ابتدای زندگی تا بعد از مرگ، در برابر آسیب‌ها و آفات و ناهنجاری‌ها (بالخصوص برای چهارحوزه سلامت، تحصیل، ازدواج و بیکاری) بیمه می‌کند.
- تامین منابع بیمه ملی «زندگی» از طریق تجمیع منابع زیر انجام خواهد شد: سرانه حق بیمه، کارسازی منابع زکات و خمس، صدقات، کفارات و جرائم، اوقاف، انفال، مشارکت و قرض‌الحسنه
- اولویت توانمندسازی افراد، بر تحقق مهارت‌های زندگی خواهد بود. و مهارت مدیریت مالی و تولید و خلاقیت و مهارت‌های حرفه‌ای از دبستان به آحاد مردم آموزش داده می‌شود.
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
فقه تمدنی (ص ۱۸۸)، اجتهاد سیستمی (ص ۵۵۹)، علم دینی (ص ۱۷۶)، نگرش سیستمی به دین (ص ۲۳۷)
- فرضیه یک تا چهار، رافع ابهام در مرزبندی میان خدمات بیمه‌ای و حمایتی، و رافع ابهام در میزان وابستگی و مشارکت دولتی است.[↩]