بسم الله الرحمن الرحیم

دسته‌ها
محصولات

سیستم و مدل قراردادها در اسلام

موضوع بحث:

 «توصیف ایده طراحی سیستم قراردادها با اقتباس از نگرش اسلام»

مسألهٔ بحث:

نظام قراردادها در اسلام چگونه است؟

فرضیهٔ بحث:

  1. اسلام، دارای سیستم قراردادها است + اسلام، دارای استراتژی برای قراردادها است + اسلام، دارای استانداردها و پروتکل‌های قراردادنویسی است.
  2. مقصود از سیستم قراردادها، کلیه فرآیندهای مربوط به «شفاف‌سازی و پایدارسازی توافق‌ها» است به گونه‌ای که اختلافات احتمالی، از قبل پیش‌بینی شده، راه حل آنها در قرارداد دیده شود.
  3. آیه شریفه۲۸۲ سوره بقره فضای قراردادنویسی را ترسیم کرده است:

یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا تَداینْتُمْ بِدَینٍ إِلی‏ أَجَلٍ مُسَمًّی فَاکتُبُوهُ وَ لْیکتُبْ بَینَکمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَ لا یأْبَ کاتِبٌ أَنْ یکتُبَ کما عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْیکتُبْ وَ لْیمْلِلِ الَّذی عَلَیهِ الْحَقُّ وَ لْیتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَ لا یبْخَسْ مِنْهُ شَیئاً فَإِنْ کانَ الَّذی عَلَیهِ الْحَقُّ سَفیهاً أَوْ ضَعیفاً أَوْ لا یسْتَطیعُ أَنْ یمِلَّ هُوَ فَلْیمْلِلْ وَلِیهُ بِالْعَدْلِ وَ اسْتَشْهِدُوا شَهیدَینِ مِنْ رِجالِکمْ فَإِنْ لَمْ یکونا رَجُلَینِ فَرَجُلٌ وَ امْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْداهُما فَتُذَکرَ إِحْداهُمَا الْأُخْری‏ وَ لا یأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا وَ لا تَسْئَمُوا أَنْ تَکتُبُوهُ صَغیراً أَوْ کبیراً إِلی‏ أَجَلِهِ ذلِکمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَ أَقْوَمُ لِلشَّهادَهٔ وَ أَدْنی‏ أَلاَّ تَرْتابُوا إِلاَّ أَنْ تَکونَ تِجارَهٔ حاضِرَهٔ تُدیرُونَها بَینَکمْ فَلَیسَ عَلَیکمْ جُناحٌ أَلاَّ تَکتُبُوها وَ أَشْهِدُوا إِذا تَبایعْتُمْ وَ لا یضَارَّ کاتِبٌ وَ لا شَهیدٌ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِکمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ وَ یعَلِّمُکمُ اللَّهُ وَ اللَّهُ بِکلِّ شَی‏ءٍ عَلیم

  • مطالب زیر فرضیه‌ای از راهبردهای اسلام برای سیستم قراردادها است:

راهبردمرکزی: (با ادبیات برنامه پیشرفت و توسعه)

آموزش قانون در مدارس بعنوان کتاب درسی
+
پیشگیری از اختلافات با ایجاد فرهنگ قراردادنویسی در کلیه تفاهم‌ها
+
ملموس نمودن آثار و نتایج جرم‌ها

توضیح:

دولت موظف است:

  • آموزش قانون، حقوق شهروندی، تکالیف، جرمها و مجازات‌ها را به صورت مهارت‌محور (مهارت تشخیص حقوق، مهارت برقراری ارتباط حقوقی، مهارت تشخیص جرم ومجازات) در مدارس و دوره‌های عمومی تدوین و اجرا نماید.
  • دفترچه‌های قراردادنویسی برای تمام امور معاملاتی و ارتباطی مردم را از طریق قوه قضائیه تهیه و با ابزارهای مناسب استفاده از آنها را به یک فرهنگ عمومی تبدیل نماید.

چشم انداز این مطلب این‌گونه است که: هر فردی برای هر گونه تعامل و ارتباطی که حق وتکلیفی را ایجاد می‌کند (مثلا قصد اجاره منزلی را دارد) به باجه پست یا مغازه‌های لوازم تحریر و کتابفروشی مراجعه کرده و درخواست فرم رسمی قرارداد مربوطه (مثلا قرارداد اجاره) را می‌نماید. در این فرم، اطلاعات لازم و شرایط مناسب برای عقد قرارداد بهمراه کلیه حالاتی که بطور معمول و محتمل ممکن است اختلاف ایجاد کند درضمن شروط عقد پیش‌بینی شده و توضیحات لازم برای جلوگیری از اختلاف احتمالی تعبیه شده است.

حجم پرونده‌های قضایی مرتبط با اختلافات و شکایات، اولویت تدوین این دفترچه‌ها و شرایط مندرج در آن را تعیین می‌کند.

مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:

فقه تمدنی (ص ۱۸۸)، اجتهاد سیستمی (ص ۵۵۹)، علم دینی (ص ۱۷۶)، نگرش سیستمی به دین (ص ۲۳۷)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.