جدول جامع تعاریف تمدن

ردیف	نام کتاب یا مقاله	منابع دیگر	مؤلف و مترجم	ناشر و سال نشر	صفحه	تعریف تمدن یا حضاره	موضوع	محمول
۱	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۵	اجتماع انسانها و با هم بودن در شهراست	انسانها	باهم بودن واجتماع درشهر
۲	مفهوم تمدن اسلامی	اصول و ضوابط حاکم بر سیر تمدنها با تاکید برعلل سقوط تمدنها ازمنظر کلام وحی	کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۲	اجتماعی شدن انسان، حالت اجتماعی انسان / ابن خلدون	انسان	اجتماعی شدن
۳	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		احترام گذاشتن به پالایش بشری / فوکوتاوایوکیشی	پالایش بشری	احترام گذاشتن
۴	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	ارزشهای زیبایی شناختی هنر و معماری	هنرومعماری	شناختن ارزش وزیبایی
۵	لغت نامه دهخدا		علی اکبر دهخدا			ارزشهای معنوی، اخلاقی و ارزشهای مادی		ازشهای معنوی ومادی واخلاقی
۶	نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در بیداری غرب		محمدی، ذکرالله	دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۷۳	۴۵-۴۹	از ریشه مدینه به معنی شهرو شهرنشینی		شهرنشینی
۷	پیامبر وتمدن		محمد تقی رهبر	خراسان سال ۸۱		از مدنیت و مدینه گرفته شده است		مدنیت
۸	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		ازدیاد صنایع و کارخانجات سنگین و مرتب بودن وضع کارگران و استقلال فکری و آزادی کامل / آزادیخواهان و حس ناسیونالیسمی		ازدیاد صنایع و کارخانجات سنگین و مرتب بودن وضع کارگران و استقلال فکری و آزادی کامل / آزادیخواهان و حس ناسیونالیسمی
۹	رویکرد به دین ودنیا درتمدن اسلامی		سعادت	سیاست روز	۱-۲	اساس تمدن اسلام اصولاخلاق اسلام معنویت ارزشها و اصلتها بود. اساس کلمه توحید بود. جریانات ضد اخلاقی اشاعه فساد فراموشی ارزشها	اصول	اخلاقی وازشی وتوحیدی
۱۰	فرهنگ معارف اسلامی / ج۲		دکتر سید جعفر سجادی	شرکت مؤلفان و مترجمان ایران/ ۱۳۶۲	۱۲۹	اصطلاحی اجتماعی و اخلاقی است و عبارت از اجتماع بنی نوع انسان و تعاون و تشارک در تحصیل غذا و لباس و مسکن است… (از دستور ج۱ ص ۳۵۰)	تعاون وتشارک واجتماع	تحصیل غذاولباس ومسکن
۱۱	چندگانگی درمعنا ومفهوم تمدن		محمدقراگوزلو	جنتنو۷۹	۲	اصولا به شیوه‌ای از زندگی اشاره دارد که با نظامی ویژه برای تولید ثروت همراه است…و هیچ واژه دیگری این همه موضوعات گوناگون مانند تکنولوژی، زندگی خانوادگی، مذهب، فرهنگ، سیاست، تجارت سلسله مراتب، رهبری، ارزشها، اخلاق جنسی و معرفت شناسی را به شایستگی در بر نمی گیرد و تغییر در مجموعه این پدیده ها موجب به وجود آمدن تمدن جدید خوهد شد / تافلرها، الوینو عابدی	شیوه ای اززندگی	برای تولیدثروت
۱۲	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		اعتلای روح بشر / فوکوتاوایوکیشی	روح بشر	اعتلا
۱۳	لغت نامه دهخدا		علی اکبر دهخدا			اقامت کردن در شهر و شهرنشینی	انسان	درشهر
۱۴	تشیع وتمدن اسلامی		محسن الویری	نشریه معارف		اگر در بین عده‌ای محدود وقلیل در گوشه‌ای وجود داشته باشد و بر فرض زندگی متفاوتی با دیگران هم داشته باشند، به این نمیگویند تمدن یا مثلا فرض کنید مجموعه مؤلفه‌ها باشد، اما نظام سیاسی ونهادهای اجتماعی متناسب با آن تعریف نشود، نمیشود، گفت در فلان منطقه تمدن شکل گرفته است (ابن خلدون)	جامعه	نظام یافته
۱۵	چندگانگی در معنا ومفهوم تمدن		محمد قراگوزلو	جنت نو ۷۹	۱	امری علمی و عینی است که باتمام جنبه های اجتماعی اش در برگیرنده حوایج مادی انسانهاست / دکتر اسلامی ندوشن	امری علمی وعینی	دربرگیرنده حوایج مادی
۱۶	لغت نامه دهخدا		علی اکبر دهخدا			انتظام شهر نمودن و اجتماع اهل حرفه،	اهل حرفه	در شهر و اجتماع
۱۷	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمدعلی تسخیری	روزنامه کیهان ۲۱/۹/۸۷		انسان گرایی به معنای برنامه ریزی برای بیشترین توسعه خائص انسانی	برنامه ریزی	توسعه بیشتر خائص انسانی
۱۸	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمدعلی تسخیری	روزنامه کیهان ۲۱/۹/۸۷		انعطاف پذیری به معنای جلوگیری از تبذیل تحولات به موانع راه		انعطاف پذیری
۱۹	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمدعلی تسخیری	روزنامه کیهان ۲۱/۹/۸۷		انقلابی گرایی به معنای حرکت به سمت اصلاح دقیق و اساسی در مقابل اصلاحات سطحی		حرکت به سمت اصلاح دقیق
۲۰	تاریخ فرهنگ آلمان باختصار		ویلهلم گسمان، مترجم: محمدظروفی	انتشارات توس، ۱۳۵۰	۱۷۲-۱۷۱	آسان نمودن زندگی ایکه بوسیله تکنیک و صنعت امکان پذیر شده است، به ویژه آن چیزهائیکه زندگی شایسته انسانی توده‌های عظیم مردم را برای جامعه‌ها ممکن می‌سازد.	زندگی	آسان (بوسیله تکنیک و صنعت)
۲۱	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۵	آینده ای از فرا گردهای اجتماعی گوناگون است که ازجمله صورتبندی های دولت توسعه نظام های فرهنگی و مذهبی را شامل می شود	فرا گردهای اجتماعی	آینده نگری
۲۲	چیستی تمدن		رضا نصیری حامد	اردیبهشت ۸۹/رسالت		با توجه به عناصر عینی مشترک همچون زبان، تاریخ، مذهب، سنتها و نهاد ها تعریف می شود و هم با توجه به وابستگی ها و نزدیکی های ذهنی و درونی انسانها / ساموئل هانتینگتون.	ذهن و روح جمعی	عناصر مشترک
۲۳	چندگانگی درمعنا ومفهوم تمدن	تمدن از دریچه ذهن غربی / علیرضا سبزه کار/ گفت وگو ۸۱ / ص ۳	محمدقراگوزلو	جنتنو۷۹	۱	با مراجعه به هسته مرکزی از عقاید مذهبی و احیانا ارزشها و احکام اخلاقی فلسفی و یا حقوقی شناخته می‌شود./ احمد صدری	هسته مرکزی از عقاید	مذهبی اخلاقی فلسفی حقوقی
۲۴	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	باده نشینی اصل عمران و اجتماع است و اساس تشکیل شهرها…
۲۵	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	بادیه نشینان هم تمدن دارند. چنانکه شهرنشینان از تمدن خاص خود برخودارند.
۲۶	اخلاق توسعه وهمگرائی تمدنها	فرهنگ و تمدن اسلامی/ دکتر علی اکبر ولایتی	مرتضی اسدی مرتضی قره باغیان	نشریه پژوهشهای اقتصادی	۲۰/۲	بالاترین گروه بندی فرهنگی وگسترده ترین سطح هویت فرهنگی است که انسان از آن بر خور دار است/ هانتینگون	هویت انسان	فرهنگی. بالاترین گروه بندی وگسترده ترین سطح
۲۷	تعریف تمدن		راسل بر تراندراسل	نشریه دانشگده مهندسی فردوسی	۲/۱	بر فرهنگهایی اطلاق میشود که فراتر از هویت های جمعی متعدد شکل گرفته‌اند. به همین جهت، تمدن فراتر از حوزه اجتماعات مشخص (ازلحاظ زمانی) و فراتر از حوزه جغرافیایی یک اجتماع (ازلحاظ مکانی) گسترش میابد. (فرهنگ های فرا اجتماعی که دارای یکپارچگی نسبی‌اند که اجتماعات مختلف در پرتو آن خود را یگانه احساس میکنند)	فرهنگ	فرا اجتماعی دارای یکپارچگی نسبی‌
۲۸	تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها		گلین دانیل، مترجم: هایده مُعیّری	مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳	۱-۱۲	برای فرهنگهای عظیم تر و غنی تر، اصطلاح تمدن کاربردی متداول است.	فرهنگ	عظیم تر و غنی تر
۲۹	تشیع وتمدن اسلامی		محسن الویری	نشریه معارف		برآیندی است از همه وجوه نرم افزاری جامعه، وجوه مادی و افزاری ونرم افزاری به تعریف می شود: مثل روابط نهادها، نظام ها و….	همه وجوه نرم افزاری جامعه	برآیند
۳۰	طبیعت تمدنها		Melko-The-natire of		۴۱ تا ۷۱	بزرگ ترین (ما) است که انسانها خود را با آن از لحاظ فرهنگی در خانه احساس می کنند	احساس جمعی (ما)	فرهنگی
۳۱	چندگانگی درمعناومفهوم تمدن	چیستی تمدن/ رضا نصیری حامد / اردیبهشت ۸۹/رسالت تمدن از دریچه ذهن غربی / علیرضا سبزه کار/ گفت وگو ۸۱ / ص ۳	محمدقراگوزلو	جنت نو ۷۹	۱	بزرگترین واحدی است درون کلیت ابنای بشر که انسان به آن گرایش دارد غیر از جمع کلی بشریت ونوع انسان، بزرگترین واحدی که انسان به ان تعلق دارد / سید حسن نصر	. بزرگترین واحد ابنای بشر	گرایش و تعلق
۳۲	انسان شهر و تمدن		اسماعیل شفیعی وسربستانی	کیهان ۷۴	۱	بسان جسمی است که همه توان خود را از روح فرهنگ اخذ می کند و علی رغم دریافت تحصیل کرده‌های دانشگاهی، فرهنگ جزیی از تمدن نیست	بمنزله جسم	فرهنگ (بمنزله روح)
۳۳	مفهوم تمدن اسلامی		کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۲	بشر در سایه ان به تشکیل جوامع می پرداخته وشهرنشین شده	علل	شهر نشینی تشکیل جوامع
۳۴	تمدن هخامنشی		علی سامی	پازینه ۱۳۸۹	۷	بمعنی شهر نشینی از ریشه مدینه بمعنی شهر گرفته شده است		شهرنشینی
۳۵	نقش ایران در فرهنگ و تمدن اسلامی		سامی، علی	انتشارات نوید شیراز-چاپ اول	۱۳	بنیاد تمدن هرجامعه ای، فرهنگ آن جامعه است. (همان، ص۱۳)	بنیاد	حاصل ازفرهنگ
۳۶	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	بنیاد و پایه‌گذاری پایتختها و شهرهای نظامی	بنیاد	پایه گذارپایتخت وشهرهای نظامی
۳۷	تفکر، فرهنگ، ادب، تمدن		اسماعیل شفیعی سر	موعود	۳	به زبان ساده تمدن صورت به هم پیوسته است از تمام اجزا که به رغم تفاوت صوری در روح مشترک یا فرهنگ به ثبات میرسد.	صورت به هم پیوسته است از تمام اجزا	روح مشترک یا فرهنگ
۳۸	چندگانگی درمعنا ومفهوم تمدن	مفهوم تمدن اسلامی/ کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی/ مسجد تجدید حیات فرهنگ وتمدن اسلامی/ علی اکبر ولایتی/ فصلنامه قبسات- زمستان۷۸ استراتژی امنیت فرهنگی از بزرگراه اعتلای تمدن و فرهنگ اسلامی میگذرد/ جهانشاهی رضا؟ / جاده ابریشم ۵۵ دائره المعارف نو/ عبدالحسین سعیدیان / علم و زندگی / ۱۳۷۸/ ص ۱۲۵۸	محمدقراگوزلو	جنتنو۷۹	۲	به شکل کلی آن عبارت از نظمی اجتماعی است که در نتیجه وجود ان خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود و جریان پیدا میکند / ویل دورانت/ هنری لوکاس.	نظمی اجتماعی	در نتیجه وجود ان خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود
۳۹	آینده تمدن غرب		عبدالستار عبدالشکور	نشریه کیهان	۱۶، ۱۸/۶/۷۸	به مثابه موجود زنده ایست که مرگ وحیاتش به عوامل داخلی وخارجی بستگی دارد	موجود زنده	که مرگ وحیاتش به عوامل داخلی وخارجی بستگی دارد
۴۰	تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها		گلین دانیل، مترجم: هایده مُعیّری	مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳	۱-۱۲	به منزله یک طرح خاص فرهنگی تعریف می کند. (ص، ۱۶) / کروبر	طرح خاص	فرهنگی
۴۱	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		بهبود وضع شهرها و زیبایی آنها و روابط خارجی و افزایش هم پیمان و…		بهبود وضع شهرها و زیبایی آنها و روابط خارجی و افزایش هم پیمان و…
۴۲	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	بیانگر یک سبک زندگی استقرار یافته و ثابت در شهر یا حومهٔ آن…	سبک زندگی	استقرار یافته و ثابت در شهر یا حومهٔ
۴۳	تجدید حیات فرهنگ وتمدن اسلامی	فرهنگ و تمدن اسلامی / دکتر علی اکبر ولایتی	علی اکبر ولایتی	فصلنامه قبسات- زمستان۷۸		پدیده به هم تنیده‌ای که جمیع رویداد های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، هنری، ادبیات، و علم را درخود گرد آورده است / هنری لوکاس:	پدیده به هم تنیده‌ای	جمیع رویداد های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، هنری، ادبیات، و علم را درخود گرد آورده است /
۴۴	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	پیوستگی خاص جهان بینی، عادتها، ساختارها و فرهنگ مادی و معنوی که یک کل تاریخی را شکل می‌دهند و با انواع دیگر این پدیده‌ها هر چند نه لزوما به طور همزمان همزیستی دارد / والرامتاین	کل تاریخی	پیوستگی خاص جهان بینی، عادتها، ساختارها و فرهنگ مادی و معنوی
۴۵	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۵	تاکید و توجه خاص به جنبه جسمی وجود انسان و تاکید بر جنبه عام، بی مرز و گسترده دامن فرهنگ وتمدن و تاکید خاص بر این نکته که هیچ فرهنگ و تمدنی در انزوا و به نحو انحصاری و جدای از دیگران فراهم نیامده است.	تاکید و توجه خاص	به جنبه جسمی وجود انسان
۴۶	مفهوم تمدن ولزوم احیای آن در علوم اجتماعی	تاریخ تمدن ویل دورانت / ویل دورانت / فصل اول	احمد صدری	هرمس ۱۳۸۰	۱۹	تبلور تلاش دائم و کمابیش موفق عقل نظری وعملی برای مقابله با نیروهای تهدید کننده بیرونی وهسته های ناپایدار درون جوامع بشری	۴۸. تبلور تلاش دائم و کمابیش موفق عقل نظری وعملی	برای مقابله با نیروهای تهدید کننده بیرونی وهسته های ناپایدار درون جوامع بشری
۴۷	اندیشه ورزی فرهنگ و تمدن سازی تاملی درباره گفتگوی تمدنها		سید علی اصغر کاظمی	اطلاعات سیاسی – اقتصادی	۲	تجلیات مادی دستاورد بشری روی کره خاکی است / امروزه:	۴۹. تجلیات مادی	دستاورد بشری روی کره خاکی است
۴۸						تحضّر، تمدن است و حاضره، شهربزرگ. / فرهنگهای جدید لغت	انسانها	باهم بودن واجتماع درشهر
۴۹	معارف و معاریف دائره المعارف جامع اسلامی/ ج۲	تمدن اسلامی در عصر امویان/ سپهری، محمد/ سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹/ ص ۱۹-۲۶ لغت نامه دهخدا/ علی اکبر دهخدا	سید مصطفی حسینی دشتی	مؤسسه فرهنگی آرایه/ ۱۳۸۵	۵۱۱	تخلّق به اخلاق اهل شهر و انتقال از خشونت و همجیّه و جهل به حالت ظرافت و انس و معرفت. و گویند مولّده است (اقرب الموارد)	تخلّق انتقال از خشونت و همجیّه و جهل	اخلاق شهری به حالت ظرافت و انس و معرفت
۵۰	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		ترکیبی از امنیت، فرهنگ، نظم و آزادی / ویل دورانت	ترکیب	امنیت، فرهنگ، نظم و آزادی
۵۱	رابطه تمدن ها و آینده بشریت		هاشم یحیی ملاح مترجم: ناصر ضیایی	گزارش گفت و گو	۱	ترکیبی از زبان و فرهنگ با محوریت دین است که آن دین معمولا تغییر نمی کند. / هانتینگتون	ترکیب با محوریت دین ثابت	زبان و فرهنگ
۵۲	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸	۳۰-۳۱	تعادل بین بهره و خرج میدانند (موازنه اقتصادی) / دانشمندان اقتصاد	تعادل	بین بهره وخرج
۵۳	گفتگوی بایک کارشناس مسائل فرهنگی		منصور علم الهدی	کیهان ۶ /۳/۸۵		تکامل پذیری، تضییق و توسعه پذیری، افزایش وکاهش پذیری فناپذیری وپایان پذیری به صورت تدریجی، و باید به جنبه های سیاسی اجتماعی تمدن توجه شود
۵۴	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمدعلی تسخیری	روزنامه کیهان ۲۱/۹/۸۷		تکیه بر ایمان به ذات حق مطلق در برابر حقهای موهوم و نسبی
۵۵	اصول و ضوابط حاکم بر سیر تمدنها با تاکید برعلل سقوط تمدنها ازمنظر کلام وحی		محمدحسین محمدی	نشریه: تاریخ در آینه پژوهش۲۰		تلاش برای آفریدن جامعه‌ای که کل بشریت بتواند با هم نوایی در کنار یکدیکر وبه منزله اعضای یک خانواده کامل و جامع در درون آن زندگی کند	تلاش برای آفریدن	همنوایی کل بشر درکنار هم
۵۶	بازخوانی نظریه تمدن		مرتضی قانون	بیان	۱	تمامی کوششهای بشری (اعم از مادی و معنوی) که دارای جنبه های مختلفی از جمله تجارت، صنعت، نهادها، ادبیات، حکومت، و قانون در سطح خرد و… است	کوششهای بشری در سطح خرد و کلان	در جنبه های مختلفی از جمله تجارت، صنعت، نهادها، ادبیات، حکومت، و قانون
۵۷	راز و رمز تمدن ایرانی		صغزی عبدوس	مردم سالاری سال ۸۳	۱	تمامیتی فرهنگی دارد – تمدن ها جامعیت دارند_تمدن ها فنا پذیرند _تمدن ها واحد های فرهنگی بکار می ایند نه سیاسی		تمام فرهنگ فناپذیر واحد فرهنگی
۵۸	وحدت و تنوع در تمدن اسلامی		گوستاو ای.فن گروبنام، مترجم: عباس آریان پور	کتابفروشی معرفت، ۱۳۴۲	۸۹	تمدن اسلامی هرقومی بسته به میزان استفاده آن قوم از قانون اسلام در شئون مختلف زندگی است. فرمول جامعتری این است که هر ملتی بیشتر علم فقه را اجرا کند، بیشتر دارای تمدن اسلامی است.	فقه	اجرا کردن
۵۹	نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در بیداری غرب		محمدی، ذکرالله	دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۷۳	۴۵-۴۹	تمدن با فعالیت های عینی، فنی، واطلاعات جامعه یکی است / وبر	فعالیتهای علمی	جامعه
۶۰	برخورد تمدنها		دکتر حسن الباش ترجمه: سید محمد تقی علوی	انتشارات دانشگاه تبریز ۱۳۸۹	۲۸	تمدن جاودانه تمدن ارزشهاست تمدنی که به خاطر انسان بودن احترام میگذارد و تنوع اندیشه ها و گفتگوی بشری را محترم می شمارد	تمدن جامعه	تمدن ارزشهاست
۶۱	تفکر، فرهنگ، ادب، تمدن		اسماعیل شفیعی سر	موعود	۳	تمدن خاص مبتنی بر فرهنگ ویژه حاکم شکل میگیرد، انسان ها دانسته یا ندانسته در خدمت احکام ان فرهنگند.	تمدن خاص	مبتنی بر فرهنگ ویژه حاکم
۶۲	چیستی تمدن		رضا نصیری حامد	اردیبهشت ۸۹/رسالت		تمدن ها را به هم پیوسته و دنباله دار و ادامه دهنده تمدنهای قبلی می داند / سوروکین	تمدنها	دنباله تمدنهای دیگر
۶۳	چیستی تمدن		رضا نصیری حامد	اردیبهشت ۸۹/رسالت		تمدن ها را جدا و مستقل از یکدیگر می داند که هر یک تابع دوره زمانی خاص خویش بوده اند و لذا شرایط و حالات مختلفی از تولد و زایش تا باروری و مرگ را پشت سر می گذارند. / اشپنگلر	تمدنها	جدای از یکدیگرند
۶۴	چندگانگی درمعنا ومفهوم تمدن		محمدقراگوزلو	جنتنو۷۹	۲	تمدن‌ها، از اساس بر ساخته از ذهن مورخانند و وجود خارجی ندارند این پرفسورهای تاریخ بودند که تمدن را آفریدند. خداوند تمدن نیافریده است. / سروش	تمدن	وجود خارجی ندارد
۶۵	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	توسعه و گسترش آموزش و علوم و امور معنوی و روحانی	یکی از عوامل تمدن	گسترش علوم آموزش و امور معنوی و روحانی است.
۶۶	دائره المعارف قاموس عام لکل فن و مطلب		پطرس البستانی	دارالمعرفه / بیروت لبنان	۲۱۳	ثم اسست المدن و اتسعت فقامت قوی الانسان العقلیه و قویت الاجتماعات الحکومات و تلطفت الاخلاق و استنبط العلم ثم ساد التمدن
۶۷	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	ثمره تلاش بشر برای بالا بردن سطح زندگی مادی و معنوی انسان است. پس صفت جهانی فراگیر و گسترده ای در زمینه علوم، اختراعات، ابتکارات و سازمانهای مختلف به خود می گیرد. در حالیکه کارهای ادبی و هنری که از شهری به شهر دیگر تفاوت می‌کند، نشانِ نژاد، عصر و سرزمین را بر پیشانی دارد، فرهنگ را تشکیل میدهند. (ص، ۲۵)	ثمره	تلاش بشر برای بالا بردن سطح زندگی مادی ومعنوی انسان است….
۶۸	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمدعلی تسخیری	روزنامه کیهان ۲۱/۹/۸۷		جامع نگری به معنای دید شبکه ای	تمدن	جامع نگری است.
۶۹	دانشنامهٔ دانش گستر / ج ۶		علی رامین / کامران فانی	مؤسسه علمی فرهنگی دانش گستر/ ۱۳۸۹	۱۷۷	جامعهٔ انسانی که به سطح بالائی از توسعه و تقسیم کار ساختارمند اجتماعی رسیده باشد	جامعه انسانس	که به سطح بالایی برسد
۷۰	تمدن اسلامی		محمد باقرپورامینی	کانون اندیشه جوان۱۳۸۹	۱۱	جامعه‌ای که نظم اجتماعی را پذیرا شود و در یک زندگی جمعی، با بهره گیری از علم، به رشد، تعالی و کسب فضایل انسانی بیندیشد.	جامعه	با نظم اجتماعی
۷۱	رابطه تمدن‌ها، تبادل یا تقابل		فریدون مجلسی			جهان به حوزه‌های متقابل تمدنی، سه حوزه مسیحی، اسلامی، و کنفسیوسی، اصلی هستند و چنان که می‌دانیم، این تقسیم‌بندی صرفاً برپایه تفاوت‌های دینی قرار دارد. / هانتینگتون
۷۲	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		چون بشر ذاتا به سوی کمال صنعتی و اخلاقی رهسپار است. پس تمدن = کشوری که آداب و رسوم اخلاقی را تکمیل کرده باشد و در راه حفظ اخلاق خویش بکوشد / فلاسفه و دانشمندان اخلاق	کشوری	که تکمیل کننده آداب اخلاقی باشد
۷۳	تجدید حیات فرهنگ و تمدن اسلامی	فرهنگ و تمدن اسلامی/ دکتر علی اکبر ولایتی	علی اکبر ولایتی	اندیشه حوزه		حاصل تعالی فرهنگی وپذیرش نظم اجتماعی جامعه‌ای باشد که از شرایط بربریت بادیه نشینی خارج شده و قدم در شاهراه نهادینه شدن امور اجتماعی نهاده است	جامعه ای	که پذایرای نظم اجتماعی باشد و دران تعالی فرهنگی رخ داده باشد
۷۴	اصول و ضوابط حاکم بر سیر تمدنها با تاکید برعلل سقوط تمدنها ازمنظر کلام وحی	فرهنگ و تمدن اسلامی / دکتر علی اکبر ولایتی	محمدحسین محمدی	نشریه: تاریخ در آینه پژوهش۲۰		حاصل نبوغ اقلیت مبتکر ونوآوری است وبر اثر تحولات وسیر تکامل جامعه تمدن را پدید می آورند / آرنولد نوین پی	حاصل	نبوغ اقلیت مبتکر و نوآور
۷۵	مفهوم تمدن اسلامی		کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۲	حالتی مترقی است که ملت ها در پرتوی ان تحت تأثیردانشهای جدید قرارمی گیرند وبه نهایت ترقی وعلوم وفنون دست می یابند / جامعه شناسان	حالتی مترقی	که ملتهای در پرتوی آن تحت تأثیر دانشهای جدید قرار میگیرند وبه نهایت ترقی دست می یابند.
۷۶	اسلام و تمدن جدید	مفهوم تمدن اسلامی/ کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی/ مسجد/ ص ۲	زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		حسن جریان امور داخلی و اداری و برقراری روابط خارجی / سیاستمداران	حسن جریان	امور داخلی و اداری و برقراری روابط خارجی
۷۷	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	حضارت = یکی از مراحل زندگانی جامعه که مرحله بداوت-بیانگردی- آن را به کمال می‌رساند. (حضارت، غایت بداوت) / ابن خلدون	یکی از مراحل	پیشرفت جامعه
۷۸	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	حضارت به معنای تأسیس شهرها و شهرکها و استقرار است که حکومت و مدیریت و مکاسب زندگانی، و صنایع و علوم، و وسایل رفاه و آسایش در آن پدید می‌آید	شهرنشینی	به هدف ایجاد حکومت و مدیریت و مکاسب زندگانی، و صنایع و علوم، و وسایل رفاه و آسایش
۷۹	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	حضارت و مدنیت در معنای سکونت یا فنون معیشت و مظاهر آن به هم می‌رسند.	مهارت	معیشت
۸۰	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	حضارت (تمدن، شهرآئینی) عکس بداوت (بادیه نشینی) / مشترک فرهنگهای لغت	زندگی	شهری در برابر بیابانی
۸۱	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	حضارت، غایت عمران است.» و «پایان عمر و نشانه تباهی آن.»		غایت عمران
۸۲	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	حضاره مترادف عمران قرار داده شده که قابل مقایسه با واژه مدنیت در رساله التوحید	عمران و آبادی
۸۳	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	حَضَرَ عبارت از صنعتگران، کارگران و بازرگانان شهرها و روستاها هستند که در مقابل اعضای مجهز به سلاح قبایل قرار می‌گیرند
۸۴	تاریخ تمدن اسلام / ج۲		جرجی زیدان، مترجم: علی جواهرکلام	امیرکبیر، ۱۳۳۶ یا ۱۳۸۶؟	۸	حقیقت تمدن (مستنبط از اوضاع) : خوبی یا بدی، خوشبختی و یا بدبختی کسانی است که در پرتو آن تمدن زندگی می کنند	کیفیت	زندگی مردم
۸۵	تعریف تمدن		راسل بر تراندراسل	نشریه دانشگده مهندسی فردوسی		حوزه ای از پدیده های انسانی وفرهنگی	پدیده اجتماعی	در حوزه های انسانی و فرهنگی
۸۶	تعادل تمدن اسلام و غرب		عبدالرسول یعقوبی	معرفت سال ۸۰	۵	حوزه تمدن خلاقیت انسانی مرتبط با فناوری و علم است	خلاقیت	در حوزه فناوری و علم
۸۷	دائره المعارف نو		عبدالحسین سعیدیان	علم و زندگی / ۱۳۷۸	۱۲۵۸	خلاقیت فرهنگی (آثار تمدن)	خلاقیت	در حوزه فرهنگ
۸۸	اصول و ضوابط حاکم بر سیر تمدنها با تاکید برعلل سقوط تمدنها ازمنظر کلام وحی		محمدحسین محمدی	نشریه: تاریخ در آینه پژوهش۲۰		خلاقیت فرهنگی که در نتیجه وجود نظم اجتماعی وحکومت قانون ورفاه نسبی امکان وجود می یابد / ویل دورانت	خلاقیت	در حوزه فرهنگ و به تبع از نظم اجتماعی و قاون و رفاه نسبی
۸۹	دانشنامهٔ دانش گستر / ج ۶		علی رامین / کامران فانی	مؤسسه علمی فرهنگی دانش گستر/ ۱۳۸۹	۱۷۷	در انسان شناسی تمدن به مثابه مرحله‌ای اجتماعی سیاسی پیشرفته تطور فرهنگی تعریف می‌شود که در آن با حکومتی متمرکز روبه رو هستیم.
۹۰	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	در ترجمه متون یونانی، واژه «مدنی» را مترادف واژه «اجتماعی» گرفته‌اند. / فلاسفه مسلمان	زندگی	اجتماعی
۹۱	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		در دوران جدید… معادل با مفهومی که واژه civilization، این واژه از civilis لاتینی به معنای شهروند است. این امر بیانگر آنست که در هر حا پیوندی میان مفهوم تمدن و شهرنشینی برقرار است.	زندگی	شهرنشینی
۹۲	تمدن هخامنشی		علی سامی	پازینه ۱۳۸۹	۷	در زبانهای اروپایی از کلمه culture که از واژه اگری کولتورAgricultur گرفته شده و از این کلمه شامل پیشرفت های معنوی بشر از قبیل معرفت در زبان و خط و اخلاق و دین و هنر و وضع قوانین و نظامات اجتماعی و دانش و فلسفه و حکمت اراده می شود و محققین استعمال این کلمه رابرای این منظور جامع تر و رساتر از کلمه سیویلیزاسیون civilazatin دانسته‌اند زیرا مفهوم این واژه را ترقیات مادی بشر از قبیل ساختمان، شهرها، احداث راه ها، تاسیس کارخانه ها، خطوط آهن، فرودگاهها، اختراع دستگاه چاپ تلگراف، تلفن، تلویزون، اتومبیل و هواپیما و… که پایه آنها را باز همان ترقیات فرهنگ که به معنای کولوتور است دانسته‌اند	ترقیات بشری	در جنبه مادی بر پایه ترقیات فرهنگی
۹۳	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		در لغت خارجی از واژه «مدینه» گرفته شده، مفهوم لغوی آن، شیوه زندگی شهری و اجتماعی است و چون لازمه زندگی اجتماعی رعایت بعضی از آداب و آیین هاست، معنای مجازی تربیت و آداب دانی نیز از آن ارائه شده است.	زندگی	اجتماعی همراه با تربیت جمعی
۹۴	پیامبر وتمدن		محمد تقی رهبر	خراسان سال ۸۱		در مقابل توحش که نداشتن زندگی بسامان و منظم و پیوسته برای انسانهاست یعنی داشتن زندگی اجتماعی و شهری نظام و سازمانی صحیح و حرکت در جهت اهداف مشترک برای فرد وجامعه در جهت تکامل انسانها.	زندگی	اجتماعی و شهری نظام و سازمانی صحیح و حرکت در جهت اهداف مشترک برای فرد وجامعه در جهت تکامل انسانها
۹۵	بازخوانی نظریه تمدن		مرتضی قانون	بیان	۱	در نهایت به معنای پیشرفت معرفت فضیلت انسان خواهد بود. / فوکوتساوا	پیشرفت	معرفت و فضیلت انسانی
۹۶	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		دسترسی به رفاه مادی / فوکوتاوایوکیشی	رفاه مادی
۹۷	تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها		گلین دانیل، مترجم: هایده مُعیّری	مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی۱۳۶۳	۱-۱۲	دو اصطلاح تمدن و فرهنگ در اینجا در برگیرنده یکدیگرند و اساساّ در برخی موارد، با تفاوتهایی جزئی، مترادف، نه متباین و متضاد با یکدیگر به کاررفته اند
۹۸	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		رفتن و قدم زدن کنار خیابان و دست در آغوش این و آن بردن و… (خوشگذرانی) / صنعت‌زدگان	خوشگذرانی
۹۹	فرهنگ و شهر فرهنگ		دکتر اسلامی ندوشن	طوس / ۱۳۵۴		روش زندگی و اندیشیدن که از مجموع دانسته‌ها و تجربه ها و اعتقادات دیگر قوم به دست می‌آید.	روش زندگی	مببتنی بر دانسته‌ها و تجربه ها و اعتقادات جامعه
۱۰۰	اعراب و حوزه تمدن		اسماعیل اقبال، صدقیا ارجانی احمد	نشریه اطلاعات ۲۵، ۲۷/۹/۷۸		روش واسلوب زندگی که با اشکال و الوان گوناگون پیشرفت و ترقی متمایز می گردد	روش زندگی	به صورت پیشرفته
۱۰۱	تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها		گلین دانیل، مترجم: هایده مُعیّری	مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳	۱-۱۲	روند یا عمل متمدن بودن» و «شرایط یا موقعیت متمدن» تعریف شده است….. در اینجا چنین برداشتی از تمدن می شود: «از وضعیت بربریت بیرون آمدن، فنون زندگی را آموختن، و در نتیجه تلطیف و آگاه شدن»./ واژه نامه انگلیسی آکسفورد	روش زندگی	آگاهانه و بدور از توحش
۱۰۲	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	زمینه مخصوص به فرهنگ پیشرفته‌تر	روش زندگی	مخصوص به فرهنگ پیشرفته تر
۱۰۳	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	زندگی استقرار یافته و ساکن در مقابل زندگی بیابانی و متحرک (بداوه)	روش زندگی	ساکن در برابر متحرک (کوچی)
۱۰۴	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	زندگی اقتصادی	روش زندگی	اقتصادی
۱۰۵	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۵	زندگی کردن با یکدیگر همراه نظم	روش زندگی	اجتماعی و منظم
۱۰۶	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		سازمانها و آیین‌هایی که بتوانند نظم و صلح و سعادت برابر را بر جهان حاکم سازد / فیلسوفان قرن ۱۸ اروپا
۱۰۷	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	سرنوشت اجتناب ناپذیر فرهنگ است وضعیت بیرونی و مصنوع که انسانیت پیشرفته ظرفیت آن را دارد / اشینگلر	روش زندگی	بر پاییه فرهنگ پیشرفته
۱۰۸	راز و رمز تمدن ایرانی	تعادل تمدن اسلام و غرب/ صغزی عبدوس / عبدالرسول یعقوبی / معرفت سال ۸۰ / ص ۲		مردم سالاری سال ۸۳	۱	شهر نشین شدن، به اخلاق و آداب شهریان خوگر شد (تمدن فارسی	روش زندگی	شهری
۱۰۹	تفکر، فرهنگ، ادب، تمدن		اسماعیل شفیعی سروستانی	موعود	۱	صورت مادی حیات انسانی تمدن است و فرهنگ روحی که در کالبد تمدن دمیده می‌شود تا حرکت و جنبش آنرا سبب شود.	صورت مادی	حیات انسانی
۱۱۰	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	ضدّ بداوه	روش زندگی	شهری
۱۱۱	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۱	ضمن در برداشتن بار منفی، مرحله‌ای از حیات بشری است که قواعد و مقررات خاصی را برای کنترل و نظارت بر درونی ترین بعد زندگی او یعنی غریزه تحمیل می کند	روش زندگی	همراه با کنترل غرائز
۱۱۲	تاریخ تمدن اسلام / ج۲		جرجی زیدان، مترجم: علی جواهرکلام	امیرکبیر، ۱۳۳۶ یا ۱۳۸۶؟	۸	ظاهر تمدن: ثروت، قدرت، صنعت، تجارت، و قوانین و عادات و رسوم اجتماعی و علم و ادب می باشد، .		ثروت، قدرت، صنعت، تجارت، و قوانین و عادات و رسوم اجتماعی و علم و ادب
۱۱۳	تعادل تمدن اسلام و غرب		عبدالرسول یعقوبی	معرفت سال ۸۰	۲	ظرافت و انس و معرفت		ظرافت و انس و معرفت
۱۱۴	تمدن هخامنشی		علی سامی	سپه	صفحه۸	ظهور فکر و ذوق انسانی در برابر طبیعت وحشی و تصرف عقل و ذوق بشر در آن و همواره و سازگارکردن آن با احتیاجات جامعه / شفق رضازاده	روش زندگی	عقلانی برای حل احتیاجات
۱۱۵	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	ظهور و سقوط دولتها		ظهور و سقوط دولتها
۱۱۶	مفهوم تمدن ولزوم احیای آن در علوم اجتماعی		احمد صدری	هرمس ۱۳۸۰	۱۹	عاملی که قوه جنسی افراد بشر را که می‌تواند به نحو بالقوه مخرب تجمع صلح آمیز انسانها باشد سرکوب یا قلب ماهیت می‌کند / فروید		سرکوب قوه جنسی
۱۱۷	تشیع وتمدن اسلامی		محسن الویری	نشریه معارف		عصبیت (که بنیاد اندیشه ابن خلدون را در تحلیل تاریخی وتمدن نگاری اش تشکیل می دهد، ) (ابن خلدون)	روش زندگی	برپایه عصبیت
۱۱۸	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	علم حرکت، فناوری وعوامل مادی / اندیشمندان آلمانی سده ۱۹	علم و فناوری
۱۱۹	دائره المعارف قاموس عام لکل فن و مطلب		پطرس البستانی	دارالمعرفه / بیروت لبنان	۲۱۳	فالهیئه الاجتماعیه لیست الا عائله منتشره فهذا هو اصل التمدن	خانواده	فراگیر
۱۲۰	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	فراتر از فرهنگ و شامل آن. (ص، ۲۶)
۱۲۱	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		فراوانی نیازمندیهای روزانه / فوکوتاوایوکیشی	نیازمندیهای	فراوان روزانه
۱۲۲	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	فرهنگ	فرهنگ
۱۲۳	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	فرهنگِ مرکب با پراکندگی گسترده تر یا مرتبه ای از فرهنگ پیشرفته تر است که علوم و فنون و زندگی سیاسی در آن به تکامل تمام رسیده است	فرهنگ	بستر تکامل علوم و فنون و زندگی سیاسی
۱۲۴	حقوق بشروگفتگوی تمدنها		جک دانلی رضا دهقانی		۱	فرهنگ وتمدن به ارزشهای مشترک وپایداری اشاره دارند که به همراه یک شیوه مخصوص زندگی (اجتماعی ومادی) وعمدتا دریک فضای جغرافیایی محدود پیشرفت میکند	ارزشها	پایدار و مشترک در فضای مشخص جغرافیایی
۱۲۵	پرواز به سوی آشیانه علم وتمدن		غلامرضا اکرمی	ازسخنرانی جشنواره هنر صنعت:		فرهنگ وتمدن به معنای بسیط از نظر نژاد شناسی، مجموعه بیصدای است از دانستنی ها، اعتقادات، هنرهاخلقیات، عادات ودیگر قابلیتها وآداب ورسومی که انسان عضو یک جامعه اکتساب کرده است	داراییهای انسان	از دانستنی ها، اعتقادات، هنرهاخلقیات، عادات ودیگر قابلیتها وآداب ورسوم
۱۲۶	نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در بیداری غرب		محمدی، ذکرالله	دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۷۳	۴۵-۴۹	فرهنگ وتمدن کلیت درهم تافته ایست شامل دانش، دین، هنر، قانون، اخلاقیات، اداب ورسوم، هرگونه توانائی و عادتی که آدمی هچون عضوی از جامعه بدست آورد/ ادوارد بارنت تایلور	داراییهای انسان	از دانستنی ها، اعتقادات، هنرهاخلقیات، عادات ودیگر قابلیتها وآداب ورسوم
۱۲۷	پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی		دکتر پرویز ور جاوند	شرکت سهامی انتشار / بهار۱۳۶۸	۲۲	فرهنگ یا تمدن کلیت هم تافته‌ایی است شامل دین، هنر، قانون، اخلاقیات آداب و رسوم و هرگونه توانایی و عادتی که آدمی به عنوان عضو جامعه بدست آورد / تایلور	داراییهای انسان	از دانستنی ها، اعتقادات، هنرهاخلقیات، عادات ودیگر قابلیتها وآداب ورسوم
۱۲۸	تهاجم یا تعادل فرهنگی		دکترحسین اسلامی	نامه پژوهش فرهنگی.پاییز۸۸	۱۶	فرهنگی که در طول زمان تداوم، گسترش، و نوآوری داشته تا به حیات معقول اخلاقی جدیدی ارتقاء یابد.	فرهنگ	گسترش یافته به هدف حیات معقول اخلاقی
۱۲۹	تعریف تمدن		راسل بر تراندراسل	دانشگده مهندسی فردوسی		فضای جغرافیایی وسیعی در بر می گیرد وگاه چند اجتماع را درخود جای می دهد.
۱۳۰	دائره المعارف قاموس عام لکل فن و مطلب		پطرس البستانی	دارالمعرفه / بیروت لبنان	۲۱۳	فعلی هذا الرأی کان یراد بالتمدن حاله الضد الخشونه	روش زندگی	شهری
۱۳۱	جامعه وتمدن		رامپور صدر نبوی	چاپخانه پارت مشهد		کلیه وسائلی که انسان آنها را برای تسلط یافتن برطبیعت آفریده است به دو گونه: عقلی، و مادی که هر کدام جلوه‌ای از تمدن معنوی و مادی‌اند معنوی شامل کلیه پیروزیهای فکری وذهنی قوم ومادی: کلیه وسائل تولید	ابزار	تسلط بر طبیعت و پیروزیهای فکری و ذهنی
۱۳۲	لغت نامه دهخدا		علی اکبر دهخدا			گذار از خشونت و جهل به حالت ظرافت و انس و معرفت	روش زندگی	همراه با انس و معرفت
۱۳۳	تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها		گلین دانیل، مترجم: هایده مُعیّری	مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳	۱-۱۲	گذر از یک دنیای خشن و گستاخ زمخت، به دنیای صیقل یافته و متمدن. / آدیسون (addison)	روش زندگی	همراه با انس و معرفت
۱۳۴	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۴	گسترده یک تمدن نسبی و متناسب با تعریف خاص است که برای آن ارائه می‌گردد / هانتینگون
۱۳۵	رویارویی تمدنها و نگرشها		ترجمه حشمت الله رضوی	نشریه کیهان/ ۲۴/۱۱/۱۳۷۲		گسترده‌ترین سطح هویت فرهنگی است که یک فرد داراست	هویت فرهنگی	در اوج گستردگی
۱۳۶	نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در بیداری غرب		محمدی، ذکرالله	دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۷۳	۴۵-۴۹	متخلق شدن به شهرنشینی یا خوی شهرنشینی به خود گرفتن	اخلاق	شهرنشینی
۱۳۷	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	مترادف تحضّر بکاربرده می گوید: «… به همین سبب می بینیم که تمدن هدفی است که بادیه نشینان به سوی آن در حرکتند.» (ابن خلدون)	روش زندگی	شهری
۱۳۸	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		مجموع خصوصیات و دستاوردهای فکری و ذوقی و اخلاقی و آیین های معنوی و مادی یک جامعه یعنی هرچه برای یک زندگی اجتماعی و شهری پیشرفته لازم است اعم از تاسیسات و تشکیلات عمومی و قوانین و جلوه‌های علمی و هنری همه در حوزه تمدن قرار میگیرد. / امروزه	ابزار	پیشرفت اجتماعی
۱۳۹	راز و رمز تمدن ایرانی		صغزی عبدوس	مردم سالاری سال ۸۳	۱	مجموع عناصر مادی، اثار فنی و اشکال گوناگون سازمان اجتماعی را که امکان تجلی یک جامعه را فراهم می سازند	ابزار	تجلی جامعه
۱۴۰	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		مجموع کردارهایی است که زندگی صلح آمیز همراه با ظرافت و حسن ذوق را تسهیل می‌کند.	کردارها	برای ساختن زتدگی صلح آمیز
۱۴۱	مفهوم تمدن اسلامی		کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۴	مجموعه افکار عقاید علوم هنرها و صنایعی است که با الهام از آموزهای دینی توسط مسلمین پدید امده است	افکار عقاید علوم هنرها و صنایع	با الهام از آموزهای دینی توسط مسلمین
۱۴۲	نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در بیداری غرب		محمدی، ذکرالله	دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۷۳	۴۵-۴۹	مجموعه اندوخته‌ها و ساخته‌های معنوی و مادی در طول تاریخ انسان / دکتر شریعتی		مجموعه اندوخته‌ها و ساخته‌های معنوی و مادی در طول تاریخ انسان
۱۴۳	مفهوم تمدن اسلامی		کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۲	مجموعه ای از عوامل اخلاقی ومادی است که فرصت میدهد برای هرفردی در هر مرحله ای از زندگی ازکودکی تا پیری همکاری لازم را برای رشد به عمل اورد / ساموئل هانتینگتون	عوامل اخلاقی ومادی	برای رشد مطلوب در تمامی مراحل زندگی
۱۴۴	چندگانگی در معنا و مفهوم تمدن	چیستی تمدن/ نصیری حامد، رضا / رسالت سال ۸۹ / ۱ تمدن از دریچه ذهن غربی/ علیرضا سبزه کار/ گفت وگو ۸۱/ ص۳	محمد قراگوزلو	جنت نو۷۹	۱	مجموعه ای از کاروندها و دستاوردهای مادی و معنوی است و که انسانها در جهت شکوفا سازی و در مسیر سامان دادن به زندگی خویش ایجاد می کنند	دستاوردهای مادی و معنوی	برای شکوفا سازی و سامان دادن به زندگی
۱۴۵	رابطه تمدن ها و آینده بشریت		هاشم یحیی ملاح مترجم: ناصر ضیایی	گزارش گفت و گو	۳	مجموعه ای از نظام های اجتماعی و فرهنگی هستند که در درک یک جامعه به صورت هم شکل یا جدا از یکدیگر با توجه به شرایط حاکم بدست می‌آیند. / جامعه شناسان	نظام های اجتماعی و فرهنگی	محصول شرایط حاکم
۱۴۶	مفهوم تمدن ولزوم احیای آن در علوم اجتماعی		احمد صدری	هرمس ۱۳۸۰	۱۹	مجموعه پاسخهای عاقلانه اعم از اینکه پاسخ گوینده عقل ابزاری و علمی باشد یا عقل جوهری و نظری به چالشهای محیط، جوامع رقیب و مسائل ناشی از مشکلات اداره درمانی جامعه؛ تطور تاریخی و منحصر به فرد مجموعه این پاسخها و جرح و تعدل مداوم آنها در پاسخ به عوامل خارجی و نیز در تقابل با یکدیگر	پاسخهای عاقلانه	به چالشهای محیط، جوامع رقیب و مسائل ناشی از مشکلات اداره درمانی جامعه
۱۴۷	پرواز به سوی آشیانه علم وتمدن		غلامرضا اکرمی	ازسخنرانی جشنواره هنر صنعت:		مجموعه خصوصیات مشترک در جوامع مدنی وپیشرفته می باشد	مجموعه خصوصیات مشترک در	جوامع مدنی وپیشرفته
۱۴۸	مفهوم تمدن اسلامی		کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۲	مجموعه دست اوردهای مادی ومعنوی بشر در یک منطقه کشور یا عصر معین یا حالات پیشرفته وسازمان یافته فکری وفرهنگی هر جامعه که نشان ان پیشرفت در علم وهنر و ظهور نهادهای اجتماعی وسیاسی است میباشد (ویل دورانت)	مجموعه دست اوردهای مادی ومعنوی بشر در یک منطقه کشور یا عصر معین یا حالات پیشرفته وسازمان یافته فکری وفرهنگی هر جامعه	که نشان ان پیشرفت در علم وهنر و ظهور نهادهای اجتماعی وسیاسی است میباشد
۱۴۹	تاریخ تمدن ویل دورانت / فصل اول		ویل دورانت			مجموعه دست‌آوردهایی اطلاق می‌شود که زمینه‌های علمی و هنری و بشری نظیر معماری، نقاشی، ادبیات، مجسمه‌سازی، موسیقی، فلسفه و علوم را در بر می‌گیرد و به موفقیت‌هایی اطلاق می‌شود که قومی در ایجاد و تداوم کنترل خویش بر محیط زیست طبیعی و انسانی کسب می‌کند.	مجموعه دست‌آوردهایی اطلاق می‌شود که……… وبه موفقیت‌هایی اطلاق می‌شود که قومی	زمینه‌های علمی و هنری و بشری نظیر معماری، نقاشی، ادبیات، مجسمه‌سازی، موسیقی، فلسفه و علوم را در بر می‌گیرد……. در ایجاد و تداوم کنترل خویش بر محیط زیست طبیعی و انسانی کسب می‌کند.ط
۱۵۰	راز و رمز تمدن ایرانی		صغزی عبدوس	مردم سالاری سال ۸۳	۱	مجموعه ذخایر مادی و معنوی انسان در جوامع تطور یافته	مجموعه ذخایر مادی و معنوی انسان در	جوامع تطور یافته
۱۵۱	راز و رمز تمدن ایرانی		صغزی عبدوس	مردم سالاری سال ۸۳	۱	مجموعه نهاد ها و سازمان های اجتماعی، شرایط و مناسبات اقتصادی و اجتماعی، تولیدی، دینی و هنری در جامعه تطور یافته	مجموعه نهاد ها و سازمان های اجتماعی، شرایط و مناسبات اقتصادی و اجتماعی، تولیدی، دینی و هنری	در جامعه تطور یافته
۱۵۲	فرهنگ و تمدن اسلامی		دکتر علی اکبر ولایتی			مجموعه‌ای از عوامل اخلاقی و مادی که به جامعه فرصت می دهد برای هر فردی از افراد خود در هر مرحله‌ای از مراحل زندگی از کودکی تا پیری همکاری لازم را برای رشد به عمل آورد / دانشمندان دیگر شرقی	مجموعه‌ای از عوامل اخلاقی و مادی که	به جامعه فرصت می دهد برای هر فردی از افراد خود در هر مرحله‌ای از مراحل زندگی از کودکی تا پیری همکاری لازم را برای رشد به عمل آورد /
۱۵۳	تعادل تمدن اسلام و غرب		عبدالرسول یعقوبی	معرفت سال ۸۰	۵	مجموعه‌ای هماهنگ و سازمان یافته ازعقاید، باور ها، سنن، خلاقیت ها، اختراعات، و فنون و علم که بنحوی از انحاء متاثر از اندیشه ی اسلامی باشد = تمدن اسلامی	مجموعه‌ای هماهنگ و سازمان یافته ازعقاید، باور ها، سنن، خلاقیت ها، اختراعات، و فنون و علم که	که بنحوی از انحاء متاثر از اندیشه ی اسلامی باشد = ت
۱۵۴	تمدن اسلامی		محمد باقرپورامینی	کانون اندیشه جوان۱۳۸۹		محصول دانش و تعالی فرهنگی.	دانش و تعالی فرهنگی.	محصول
۱۵۵	فرهنگ و تمدن اسلامی		علی‌اکبر ولایتی			محصول دانش و فن آوری است / آلفرد وبر	دانش و فن آوری	محصول
۱۵۶	چیستی تمدن		رضا نصیری حامد	اردیبهشت ۸۹/رسالت		محصول کنشی که محیط بر انسان وارد می کند. / توین بی
۱۵۷	نقد و بررسی «به سوی تمدن جدید»		محسن علیپور / تافلر آلوین	رسالت / ۲۷/۳/۸۵		محور تمدن جدید در گرایش به دانایی و گردش سازماندهی شده اطلاعات است. / تافلر		گرایش به دانایی و گردش سازماندهی شده اطلاعات است. / تافلر
۱۵۸	مفهوم تمدن اسلامی		کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی	مسجد	۲	مختلف شدن به شهرنشینی یاخوی وخصلت شهر نشینی به خود
۱۵۹	نقش ایران در فرهنگ و تمدن اسلامی		سامی، علی	انتشارات نوید شیراز-چاپ اول	۱۳	مدنیت صورت مادی و خارجی پیشرفت انسان است، در حالیکه فرهنگ تحقق باطنی و درونی ارزش حقیقی اشیاء و درک حقیقت است. فرهنگ بررسی کمال است و منشأ آن عشق به زیبایی و راستی و نیکوئی است.	پیشرفت انسان	صورت مادی و خارجی
۱۶۰	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	المدینه» را مترادف واژه «حضارت» بکاربرده / المعجم الوسیط
۱۶۱	دائره المعارف قاموس عام لکل فن و مطلب		پطرس البستانی	دارالمعرفه / بیروت لبنان	۲۱۳	المراد منه الان الاعتقادات الدینیه و النظامات المدنیه و السیاسیه و الاخلاق و الصناعه و انتشار الاداب و العلوم و بالاختصار کل مظاهر الحیوه الاجتماعیه		المراد منه الان الاعتقادات الدینیه و النظامات المدنیه و السیاسیه و الاخلاق و الصناعه و انتشار الاداب و العلوم و بالاختصار کل مظاهر الحیوه الاجتماعیه
۱۶۲	الگوهائی برای تمام دنیا – نقش پیامبران درتمدن جهان		محمدرضا ابراهیم نژاد			مرتبه ای از فرهنگ نسبتا پیشرفته‌ای است که در آن فنون وعلوم وهمین طور حیات سیاسی رشد لازم را یافته باشد و نمودارهای آن وجود طبقات اجتماعی، تخصص، پیدایش شهرها، حساب و نویسندگی است	فرهنگ نسبتا پیشرفته‌ای	مرتبه ای…. که در آن فنون وعلوم وهمین طور حیات سیاسی رشد لازم را یافته باشد و نمودارهای آن وجود طبقات اجتماعی، تخصص، پیدایش شهرها، حساب و نویسندگی است
۱۶۳	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۱	مرحله نخستین فرهنگ و دوره متاخر فرهنگی، چارچوب خود را برای تحلیل حوادث و رویدادها ارائه کند او هریک از مراحل را به مراتب دیگری تقسیم می کند و چهارمین مرحله را دوره تمدن می نامند. / اسؤالد اشپنگر
۱۶۴	حرکت زیگزاگی دولتها مانع توسعه تمدن		سید عباس نبوی	قدس سال ۸۷	۱	مسأله چگونگی ایجاد وفاق و هماهنگی میان منابع پایه و بنیادین اندیشه و معرفت در حیات انسانی، فردی و اجتماعی است،	حیات انسانی، فردی و اجتماعی است،	له چگونگی ایجاد وفاق و هماهنگی میان منابع پایه و بنیادین اندیشه و معرفت در
۱۶۵	تمدن اسلامی		محمد باقرپورامینی	کانون اندیشه جوان۱۳۸۹		مسلمین چندین قرن در علوم، صنایع، فلسفه، هنر، اخلاق و نظامات عالی اجتماعی بر همه جهانیان تفوق داشتند و دیگران از خرمن فیض آنها توشه بر می گرفتند.
۱۶۶	تجدید حیات فرهنگ وتمدن اسلامی		علی اکبر ولایتی	فصلنامه قبسات- زمستان۷۸	شماره ۱۴	مصونیت زندگی است وتامین روند حرکت وما یحتاج فردی است / مالک ابن نبی		مصونیت زندگی است وتامین روند حرکت وما یحتاج فردی است
۱۶۷	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	معادل واژه urbanisation یعنی برنامه ریزی شهری / صاحب معجم متن اللغه:
۱۶۸	تمدنهای اولیه و باستانشناسی خاستگاه آنها		گلین دانیل، مترجم: هایده مُعیّری	مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳	۱-۱۲	معمولا تمدن متضمن معنی پیشرفت عالی یک جامعه مترقی است. و فرهنگ نیز اصطلاح متداول و کلی تری در همین زمینه، و این دو واژه به طور همسان به میراثهای جوامع و باز مانده های عالی و دانی آنها اطلاق پذیر است.	پیشرفت	پیشرفت عالی یک جامعه مترقی است
۱۶۹	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	معنای جدید حضاره معادل واژه civilistion ؛ / صاحب معجم متن اللغه:
۱۷۰	ارکان تمدن و نقش انقلاب اسلامی در اعتلای مجدد تمدن اسلامی		گروه معارف اداره کل پژوهش معاونت سیاسی سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران	مدیریت فردا/ سال اول شماره ۳	۱۹-۳۲	مفهوم تمدن در برگیرنده نظام های سه‌گانه ارزشی، فکری و عینی است که همچون ارگانیزم زنده ای خواهد بود که متناسب با مراحل تکامل جامعه بشری سیر خواهد کرد.	مفهوم تمدن در برگیرنده نظام های سه‌گانه ارزشی، فکری و عینی است	که همچون ارگانیزم زنده ای خواهد بود که متناسب با مراحل تکامل جامعه بشری سیر خواهد کرد.
۱۷۱	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو ۸۱	۱	مفهوم تمدن مبهم است زیرا هر کس با شنیدن آن تصوری خاص و فردی را تداعی میکند و… در بسیاری از اذهان هیچ سابقه ای برای ان یافت نمی شود. دقیق هم نیست، زیرا طول و عرض آن، و قبض و بسط آن تعریف نشده است و در واقع تعریف ناپذیر است.کاربردی نیز نیست، زیرا هیچ ابزاری در واقعیت برای تجزیه تحلیل حوادث و وقایع در اختیارما نمی‌گذارد.
۱۷۲	بازخوانی نظریه تمدن		مرتضی قانون	بیان	۱	مفهومی که در برگیرنده تکامل مادی و اعتلای روحی و معنوی انسانها توأماً می‌باشد… / فوکوتساوا
۱۷۳	نقش فرهنگ و تمدن اسلامی در بیداری غرب	مفهوم تمدن اسلامی/ کارگروه مسجد پایگاه مدیریت فرهنگ واحیای تمدن اسلامی/ مسجد / ص۲	محمدی، ذکرالله	دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، ۱۳۷۳	۴۵-۴۹	میراث گذشته یک جامعه را که به نسل آینده منتقل می شود / مورخین		میراث گذشته یک جامعه را که به نسل آینده منتقل می شود
۱۷۴	از رویارویی تمدن‌ها تا گفتگوی تمدنها			نشریه پیام زمان/ ۱۰/۳/۸۳		ناظر به برآوردن نیازهای مادی و معنوی سبز در زندگی اجتماعی	نیازهای مادی و معنوی	ناظر به برآوردن نیازهای مادی و معنوی سبز در زندگی اجتماعی ناظر به برآوردن نیازهای مادی و معنوی سبز در زندگی اجتماعی
۱۷۵	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	نتیجه فرایند اصیل و ویژه‌ای از خلاقیت فرهنگی است که محصول کارگروه خاصی از مردم باشد / داوسن		نتیجه فرایند اصیل و ویژه‌ای از خلاقیت فرهنگی است که محصول کارگروه خاصی از مردم باشد
۱۷۶	دائره المعارف نو		عبدالحسین سعیدیان	علم و زندگی / ۱۳۷۸	۱۲۵۸	نژاد تمدن نمی‌سازد بلکه تمدن است که ملتها را خلق میکند
۱۷۷	تمدن و تاریخ تمدن		حسن پور عظیم			نظامی است اجتماعی که افرینش فرهنگی را تسریع می کند	نظامی است اجتماعی	که افرینش فرهنگی را تسریع می کند
۱۷۸	تمدن و تاریخ تمدن		حسن پور عظیم			نظامی است اقتصادی که با مداومت تولید ومبادله بر قرار می ماند	نظامی است اقتصادی	که با مداومت تولید ومبادله بر قرار می ماند
۱۷۹	تمدن و تاریخ تمدن		حسن پور عظیم			نظامی است سیاسی که عرف و اخلاق و قانون نگاهدارنده آن است	نظامی است سیاسی	که عرف و اخلاق و قانون نگاهدارنده آن است
۱۸۰	تاریخ تمدن	تمدن مشرق زمین یا گهواره / ولیام دورانت/ سپه/ مقدمه	ویل دورانت / ترجمه احمد آرام		۳	نظم اجتماعی که در نتیجه وجود آن خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود و جریان پیدا می کند	نظم اجتماعی که در	نتیجه وجود آن خلاقیت فرهنگی امکان پذیر می شود و جریان پیدا می کند
۱۸۱	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		نظم دادن به امورزندگی و به اخلاق شهری گرائیدن (واژه شناسی)	امورزندگی	نظم دادن به امورزندگی و به اخلاق شهری گرائیدن
۱۸۲	چیستی تمدن		رضا نصیری حامد	اردیبهشت ۸۹/رسالت		نظمی اجتماعی که در نتیجه وجود آن، خلاقیت فرهنگی امکان بروز و ظهور می یابد و فرهنگ در واقع به عنوان جوهره و درون مایه تمدن ساخته و پرداخته می گردد و رشد و تکامل می یابد	نظمی اجتماعی که	در نتیجه وجود آن، خلاقیت فرهنگی امکان بروز و ظهور می یابد و فرهنگ در واقع به عنوان جوهره و درون مایه تمدن ساخته و پرداخته می گردد و رشد و تکامل می یابد
۱۸۳	دائره المعارف جهان نوین اسلام / ج ۲		ترجمه حسن طارمی راد	کنگره و کتاب مرجع/ ۱۳۸۸	۲۴۴	نوزایی
۱۸۴	راز و رمز تمدن ایرانی		صغزی عبدوس	مردم سالاری سال ۸۳	۱	نوع خاصی از توسعه مادی و معنوی در یک جامعه که در بر گیرنده مجموع عناصر اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی، حقوقی، علمی، فنی و دینی است.	نوع خاصی از توسعه مادی و معنوی در یک جامعه	جامعه که در بر گیرنده مجموع عناصر اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی، حقوقی، علمی، فنی و دینی است
۱۸۵	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	نوعی از حال و هوای اخلاقی است که برملت معین حاکم است و فرهنگ ملی هر یک از آن ملتها شکل خاصی از آن است / دورکهایموس	نوعی از حال و هوای اخلاقی است که	که برملت معین حاکم است و فرهنگ ملی هر یک از آن ملتها شکل خاصی از آن است / دورکهایموس
۱۸۶	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۱	نوعی فداکاری که مبتنی بر دست کشیدن از غرایز یا دست کشیدن از رضای غرایز است. این محرومیت فرهنگی از نیازهای غریزی قدرتمند بر کل روابط اجتماعی موجود میان ابنای بشر سلطه می یابد / زیگمود فروید	نوعی فداکاری	مبتنی بر دست کشیدن از غرایز یا دست کشیدن از رضای غرایز است. این محرومیت فرهنگی از نیازهای غریزی قدرتمند بر کل روابط اجتماعی موجود میان ابنای بشر سلطه می یابد
۱۸۷	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۵	نوعی فرهنگ پدیدار شده شهر هاست	فرهنگ	نوعی فرهنگ پدیدار شده شهر هاست
۱۸۸	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۵	نوعی ناشی از ظهور جوامع مولد است
۱۸۹	اصول فکری و فلسفی و اجتماعی اسلام یا اسلام دین برتر		آیه الله علامه نوری		۲۶۸	نه تنها میان عقل و تمدن و دین خدایی دست نخورده هیچ تعارضی وجود ندارد بلکه دین اصیل الهی همواره پایه‌گذار تمدن و فرهنگ بوده و در توسعه و اهتمام اعتقاد به علم و عقل تاکید می‌ورزد	دین	دین اصیل الهی همواره پایه‌گذار تمدن و فرهنگ بوده و در توسعه و اهتمام اعتقاد به علم و عقل تاکید می‌ورزد
۱۹۰	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	واژه «مدنیت cite» مظهر اجتماع متمدن و منظم است. / یونانیان
۱۹۱	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	واژه حضارت در قرآن به شکل دقیق و روشن در واژه های عمران، عماره، تعمیر و عُمُر
۱۹۲	تمدن اسلامی در عصر امویان		سپهری، محمد	سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۸۹	۱۹-۲۶	واژه حَضَرَ و مشتقات آن ۲۵بار در قرآن آمده و به معنی حضور، وجود و استعداد است
۱۹۳	اسلام و تمدن جدید		زمانی، مصطفی	قم: چاپخانه عملیه قم، ۱۳۴۸		واژه عربی از ریشه «مدینه» به معنای بسوی عقل و انسانیت (واژه شناسی)
۱۹۴	تجدید حیات فرهنگ و تمدن اسلامی		علی اکبر ولایتی	اندیشه حوزه	۱۱۱	واژه‌ای است برای توضیح مراحل معینی از تحول اجتماع / یک اندیشور	اجتماع	تحولات مرحله ای
۱۹۵	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمدعلی تسخیری	روزنامه کیهان ۲۱/۹/۸۷		واقع بینی به معنای تلاش برای مدیریت واقعیتها در جهت تکامل و به سمت وضعیت ایده آل	واقع بینی به معنای تلاش	برای مدیریت واقعیتها در جهت تکامل و به سمت وضعیت ایده آل
۱۹۶	امت اسلامی و تمدن سازی برای جهان فردا		محمد علی تسخیری	کیهان ۸۷	۲	وجه صوری و مادی حیات آدمی در عرصه خاک است.	حیات آدمی	وجه صوری و مادی حیات آدمی در عرصه خاک است.
۱۹۷	پیشرفت و توسعه بر بنیاد هویت فرهنگی		دکتر پرویز ور جاوند	شرکت سهامی انتشار بهار۶۸	۲۲	هر آنچه که یک ملت دارد از از آنچه که می اندیشد
۱۹۸	تفکر، فرهنگ، ادب، تمدن		اسماعیل شفیعی سر	موعود	۳	هرچه در عرصه زمین به وسیله ی انسان به ظهور می رسد، محصول و مجسمه اندیشه و دریافت اوست	مجموعه خصوصیات مشترک در	جوامع مدنی وپیشرفته
۱۹۹	تعادل تمدن اسلام و غرب		عبدالرسول یعقوبی	معرفت سال ۸۰	۲	هم کاری افراد یک جامعه در امور اجتماعی	هم کاری	در امور اجتماعی
۲۰۰	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	همان فرهنگ است در ابعاد بزرگتر هم تمدن و هم فرهنگ با ارزش‌ها، هنجارها، نهادها و شیوه تفکر جامعه‌ای سر و کار دارد که نسل‌های متمادی برای آنها اهمیت زیادی قائل بوده‌اند	ارزش‌ها، هنجارها، نهادها و شیوه تفکر جامعه	که نسل‌های متمادی برای آنها اهمیت زیادی قائل بوده‌اند
۲۰۱	راز و رمز تمدن ایرانی		صغزی عبدوس	مردم سالاری سال ۸۳	۱	همکاری افراد یک جامعه در اموراجتماعی اقتصادی، دینی، سیاسی و غیره.	همکاری	در اموراجتماعی اقتصادی، دینی، سیاسی و غیره.
۲۰۲	اندیشه و تمدن اسلامی		حسن حنفی	نشریه کیهان ۵/۷/۸۰	۴/۱	همه و هر آنچه در بیرون از ذهن، در قالب فن آوریهای علمی، اختراعات، اکتشافات جدید، عمران، راهها، شهرها، مساجد، قصرها	فعالیتهای ذهنی و غیر ذهنی	در قالب فن آوریهای علمی، اختراعات، اکتشافات جدید، عمران، راهها، شهرها، مساجد، قصرها
۲۰۳	تمدن از دریچه ذهن غربی		علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۴	یک فرایند تاریخی و پویا است. / هانتینگون	فرآیند	تاریخی
۲۰۴	برخورد تمدنها و بازسازی نظم جهانی		ساموئل پی هانتینگتون	کتابخانه ملی / ۱۳۷۸	۶۱	یک فضاست که مجموعه ای از ویژگی‌ها وپدیدهای فرهنگی است / برودل	فضا یا محدوده	فرهنگی
۲۰۵	طبیعت تمدنها		Melko-The-natire of		۴۱ تا ۷۱	یک ماهیت وسیع فرهنگی است	ماهیت وسیع	فرهنگی
۲۰۶	تمدن از دریچه ذهن غربی	اخلاق توسعه وهمگرائی تمدنها / مرتضی اسدی مرتضی قره باغیان / نشریه پژوهشهای اقتصادی /	علیرضا سبزه کار	گفت وگو۸۱	۴	یک موجودیت فرهنگی و در واقع گسترده ترین سطح هویت فرد است / هانتینگون	گسترده ترین سطح هویت فرد	موجودیت فرهنگی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ