کارگاه آموزشی
«نگرشی دیگر به امر به معروف و نهی از منکر»
مقدمه:
سخن از «امر به معروف و نهی از منکر» و «نگرشی دیگر» به آن است. بسیار شنیده و خوانده‌ایم که: «امر به معروف و نهی از منکر، از واجبات مهم و جزء فروع دین است». همچنین ممکن است اقداماتی را نیز به عنوان امر به معروف و نهی از منکر، از مأموران ویژه یا افراد عادی دیده باشیم. شنیدن، خواندن و دیدنی که بینش و نگرش ما را رقم زده و بعضاً، شبهات و اشکالاتی را نیز در ذهن پدید می‌آورد. اما آیاحقیقت امر به معروف ونهی از منکر همین است؟!
در بسیاری از موارد، انسانها به دلیل کاربردی نبودن شناخت و ناتوانی در به کاربستن آگاهی‌ها، در عمل و عینیت زندگی، با مشکلات عدیده و پیش‌بینی‌نشده‌ای روبرو می‌شوند. به راستی چرا قادر به استفاده از معلومات خود در زندگی نبوده و از شیرینی طعم عمل آگاهانه و عالمانه به آموزه‌های دین بی‌بهره‌ایم؟ جواب در عدم شناخت صحیح ازمفاهیم دینی و معرفتی است.
امر به معروف و نهی از منکر یک موضوع مستقل و منفرد در گوشه‌ای از زندگی نیست. بلکه یک سیستم[۱] روحی، فکری و رفتاری است که آثار و اهداف تعیین‌شده‌ای را دنبال می‌کند. برای درک حقیقت امر به معروف و نهی از منکر و کسب نگرش مطلوب نسبت به آن، باید سیستمی‌‌بودن، هدفمند‌بودن و تأثیر آن در کیفیت زندگی را با استفاده از روش آموزشی خلاق و فعال به دست آورد. از همین رو، «کارگاه آموزشی نگرشی دیگر به امر به معروف و نهی از منکر»، با هدف ارائه تبیینی صحیح از حقیقت امر به معروف و نهی از منکر و تشریح سیستمی بودن آن، در قالب روش آموزش کارگاهی[۲]، توسط «مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام» تدوین شده و هم‌اکنون در اختیار شما عزیزان می‌باشد.
محتوای کارگاه:
برای شناخت یک موضوع به شکل منطقی وسیستمی، ابتداء باید هدف کلی آن بررسی شود. سپس نقطهٔ شروع فعالیت سیستم تعیین شده و در قدم بعد مهم‌ترین و اساسی‌ترین فعالیت و پردازشی که در سیستم رخ می‌دهد معلوم گردد. در ادامه، راهبردها و راهکارهای عملیاتی سیستم مورد توجه قرار گرفته و نقاط بحران‌زا و خطرآفرین آن مشخص شود. در آخرین قدم نیز خروجی و محصول سیستم موردبررسی قرار گیرد. بر این اساس، هر کارگاه آموزشی از شش مرحله تشکیل شده است: تعیین هدف، نقطهٔ شروع، نقطهٔ مرکزی، برنامهٔ حرکت، نقاط بحران و نقطهٔ مقصد. عناوین هریک از این مراحل، در این کارگاه نیز عبارتند از:
- سیستم به ساده‌ترین و کوتاه‌ترین بیان یعنی: مجموعه‌ای از اجزاء هدفمند و مرتبط با هم.[↩]
- به منظور کسب آگاهی بیشتر از راهبردها و راهکارهای این روش تحقیقی و آموزشی، به دو کتاب «راهنمای تحقیق با اقتباس از نگرش اسلام به علم و هستی» و «راهنمای تدریس با اقتباس از نگرش اسلام به علم و علم‌آموزی» تألیف حجهٔ‌الاسلام و المسلمین حاج شیخ عبدالحمید واسطی مراجعه نمایید.[↩]