موضوع بحث:
«رصد اطلاعات» چیست؟ چرا؟ چگونه؟ و چه الگویی دارد (الگوی رصد اطلاعات)؟
مسألهٔ بحث:
هر فرد یا مجموعه یا سازمانی، برای بقاء و رشد خود نیازمند کسب مستمر اطلاعات هستند، چه اطلاعاتی را باید بهدست بیاورند و چگونه؟
فرضیهٔ بحث:
۱. رصد اطلاعات = پیگیری تغییرات و اقدامات در یک حیطه مشخص در مورد یک پدیده مشخص
۲. الگوی رصد اطلاعات = نقشه پیگیری و رصد اطلاعات از منابع و کمیت و کیفیت بررسی آنها
۳. الگوی رصد اطلاعات پیشنهادی = پیگیری مستمر اطلاعات مرتبط با گسترش افق دید + معنایابی زندگی + روش تفکر و تحقیق + مهارتهای زندگی
تبیین بحث:
حرکت علمی و عملی، محصولی جمعی است چه در موارد متضاعف کننده و چه در موارد تضعیف کننده، چه در فضای فردی و چه در فضای رقابت، چه مربوط به امور زندگی روزمره و چه در امور تخصصی و چه مربوط به زندگی ماورائی. سوال از «سیر مطالعاتی» نمونه بارزی از بحث «الگوی رصد اطلاعات» است. یک فرد انسانی، فارغ از هر گونه عقیده، برای اینکه طبق منطق پایه انسانی زندگی کند باید حداقل موارد زیر را بهطور مستمر رصد کند:
اطلاعات در مورد:
- شکل هستی
- نقشه وجودی انسان
- نقشه جامعه و تمدن
- آیندهنگری
- روش تفکر و تحلیل
- معنی زندگی
- سبک زندگی، مهارتهای زندگی
- مواد قانونی
- تحولات فرهنگی
- مرگ
جدول زیر نمونهای از این مفاهیم زیرساختی است:
ردیف |
عنوان درس |
انتظارات و اهداف (ترکیب اهداف نگرشی، احساسی و مهارتی) |
محتوا |
۱ |
نگرشی دیگر به زندگی |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: «زندگی» را بهعنوان موضوعی نیازمند بازنگری و تاملات آیندهساز تلقی کند و در قفسهبندی ذهنی و الگوی رصد اطلاعات خود، پوشهای به نام «معنی زندگی» باز کند و پاسخی جدی (زمینهساز تصمیم) به سوالِ «چه چیز به زندگی شما معنی میبخشد؟» بدهد |
۱. افق دید ۲. تفاوت دیدها و تاثیر آن در سرنوشت ۳. هویت زندگی ۴. منظور از «معنی زندگی» ۵. پاسخهای مختلف به سوال «چه چیز به زندگی معنی میبخشد؟» |
۲ |
نگرشی دیگر به انسان |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: بتواند به «خود» از بیرون از خود نگاه کند و توصیفی کاوشگرانه از نقاط ضعف و قوت، تهدید و فرصتهای «خود» ارائه دهد و نیاز به تفکر در «خود» را برای تنظیم برنامه زندگی حس نماید. |
۱. هفت معمای جهانی از زبان دانشمندان ۲. انسان یا روبات هوشمند؟ ۳. منظور از «رشد» ۴. موقت یا پایدار؟ ۵. معادلهٔ «حرکت و تغییر» |
۳ |
نگرشی دیگر به هستی |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: بتواند شکل کلان «هستی» را تصوّر نموده و موقعیت خود در این شبکه را ترسیم کند و متغیرهای مرتبط با زندگیاش را برای تدوین معادلهٔ «حرکت و تغییر» شناسایی نماید. |
۱. این هستی چه شکلی است؟ ۲. بررسی پاسخهای جهانی به سوال فوق ۳. مخروط هستی ۴. متغیرها و ارتباطات در شبکه هستی ۵. حرکتِ «برآیندی» در شبکه هستی و نقش آن در کیفیت زندگی |
۴ |
نگرشی دیگر به جامعه |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: بتواند نقشة «جامعه» را ترسیم کند و مختصات زندگیِ خود را در فضای اجتماعی مشخص نماید و علاقمند به روش رصد فرآیندهای اجتماعی و تحلیل غیراحساسیِ آنها شود و تاثیر این گونه تحلیل را در آیندهسازی و ارتقاء کیفیت زندگی خود لمس کند. |
۱. آناتومی جامعه ۲. واحد جامعه؟ ۳. شبکههای جامعه ۴. مختصات شما در شبکه اجتماعی ۵. رصد و دیدهبانی فرآیندهای اجتماعی ۶. روش تحلیل امور اجتماعی |
۵ |
نگرشی دیگر به تاریخ |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: احساسش از تاریخ بهعنوان گزارشاتی از زندگی گذشتگان، به منبعی برای برنامهریزی برای زندگیِ آیندهاش تغییر کند و علاقمند به استفاده از روش بهرهبرداری از تاریخ برای تصمیمسازی بشود و چگونگی فعال کردن و بهجریان انداختنِ این علاقمندی را بشناسد. |
۱. چرا در این مقطع از تاریخ بهدنیا آمدهایم؟ ۲. شبیهسازی ورود به دنیا در مقاطع قبل و بعد ۳. چقدر متفاوت از گذشته هستیم؟ و چقدر متفاوت از آینده خواهیم بود؟ چرا؟ ۴. میکروسکوپ تاریخ (ذرات بنیادین تاریخ) ۵. تلسکوپ تاریخ (نقشه کلان تاریخ) ۶. آزمایشگاه تاریخ (برای تولید محصول) ۷. هویت تمدن، تمدنسازی و تمدنپذیری |
۶ |
نگرشی دیگر به علم |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: نسبت به بررسی روشها و ابزارهای رقیب تجربه برای کشف واقعیت، احساس نیاز کند و روش تمایز دادن میان علم و شبهعلم، حقیقت و توهم را بشناسد و بتواند برای شکل دادن به یک زندگی حقیقتمحور، برنامهریزی کند. |
۱. مکانیزم پدید آمدن اشتباه و خطا ۲. حقیقت چقدر دستیافتنی است؟ ۳. حقایقِ چند لایه و چند بُعدی ۴. علت اختلاف فهمها ۵. روش حقیقتیابی ۶. در موارد مشکوک میان حقیقت بودن یا توهم بودن چه باید کرد؟ |
۷ |
نگرشی دیگر به آینده |
انتظار میرود فراگیر پس از این جلسه: تفاوت میان ملاحظات معمولی زندگیها نسبت به آیندهٔ خود و محاسبات روشمند نسبت به روندها در آینده را بشناسد و علاقمند به استفاده از روش آیندهنگری و آیندهنگاری شود و برای دو سوالِ «آینده را تا کجا بررسی کردهاید؟» و «مهمترین موضوع در آینده زندگی شما چیست؟» پاسخ جدی داشته باشد. |
۱. هویت آینده آیا آینده قابل تشخیص است؟ ۲. آیندههای قطعی کدامند؟ ۳. چه سناریویی را برای آینده زندگی خود حدس میزنید؟ ۴. طبق آینده یا ساختنِ آینده؟ ۵. روش آیندهنگری و آیندهنگاری آیندهٔ بشریت؟ |
نمونه دیگر از برنامه «رصد اطلاعات» که به فضای آموزش گره خورده است و برای اعضاء هیئت علمی از بدو استخدام تا بازنشستگی در یک دروه بیست ساله تعریف شده است، برنامه «معرفت و زندگی» است. در این برنامه، سه دسته موضوعات باید پیگیری شوند تا مهارتهای لازم در هر یک حاصل شود:
مهارتهای تغییر نگرش و احساس:
- مهارت تغییر نگرش نسبت به خود= مهارت نگاه از بیرون به خود و خودارزیابی+ تغییر رفتار= واحد درسی انسانشناسی کاربردی
- مهارت تغییر نگرش نسبت به زندگی= مهارت معنییابی و ارتقاء معنای زندگی = واحد درسی معنی زندگی[۱]
- مهارت تغییر نگرش نسبت به هستی= مهارت گسترش اندازهگیری افق دید و گسترش آن = واحد درسی هستیشناسی کاربردی[۲]
- مهارت تغییر نگرش نسبت به علم= مهارت حقیقتیابی = واحد درسی معرفتشناسی و فلسفه علم[۳]
- مهارت تغییر نگرش نسبت به تاریخ= مهارت بازخوانی تاریخ برای زندگی معاصر= واحد درسی تاریخ کاربردی[۴]
- مهارت تغییر نگرش نسبت به خداوند= مهارت ایجاد احساس حضور خدا در زندگی= واحد درسی اللهشناسی
- مهارت تغییر نگرش نسبت به معاد= مهارت تصمیمگیری براساس شاخصهای ارزیابی ابدی= واحد درسی معادشناسی
- مهارت تغییر نگرش نسبت به نبوت، امامت، ولایتفقیه= مهارت حرکت در تحت مدیریت الهی= واحد درسی امامشناسی و ولایتشناسی
- مهارت تغییر نگرش نسبت به قرآن= مهارت استفاده از قرآن در تصمیمگیریها در زندگی= واحد درسی قرآنشناسی
- مهارت تغییر نگرش نسبت به عبادت و سلوک= مهارت ایجاد اثربخشی در اعمال عبادی برای ایجاد احساس ماوراء= واحد درسی سلوکالیالله
مهارتهای راهبردی برای ارتقاء کیفیت زندگی:
- مهارت تحلیل نسبت به جامعه،فرهنگ و تمدن= مهارت تحلیل اجتماعی = واحد درسی جامعهشناسی کاربردی[۵]
- مهارت برنامهریزی کلان واستراتژیک = واحد درسی طراحی و مدیریت زندگی[۶]
- مهارت تحلیل برنامههای توسعه= واحد درسی توسعهشناسی[۷]
- مهارت تحلیلهای حقوقی= واحد درسی فلسفه حقوق و حقوق کاربردی
- مهارت تحلیلهای رفتاری واخلاقی= واحد درسی فلسفه اخلاق و اخلاق کاربردی[۸]
- مهارت تحلیلهای سیاسی= واحددرسی فلسفه سیاست و سیاست کاربردی[۹]
- مهارت تحلیلهای زبانی، متنی،نمادها و تصاویر= واحد درسی زبانشناسی و فلسفه تحلیلی کاربردی[۱۰]
- مهارت مدیریت خانواده
مهارتهای عملیاتی و ابزاری برای ارتقاء کیفیت زندگی:
- مهارت تفکر، حلمساله،خلاقیت، استدلال و کشف مغالطات= واحد درسی منطق کاربردی و تفکر خلاق[۱۱]
- مهارت مشاورهگیری، مشاورهدهی و کار گروهی = واحد درسی مشاوره کاربردی و گروه پذیری
- مهارت تمرکز و آرامش و انرژیبخشی
- مهارت گفتارهای اثربخش = واحد درسی الگوهای گفتاری بهینه[۱۲]
- مهارت تصمیمگیری بهینه= واحددرسی تصمیمسازی و تصمیمگیری
- مهارت مطالعه و تحلیل محتوا[۱۳]
«الگوی رصد اطلاعات» اقتباس شده از روایات:
روایات زیر، الگوی رصد اطلاعات را نشان میدهند:
۱. رَحِمَ اللهُ امْرَءً عَلِمَ مِنْ اَینَ و فِی اَینَ و اِلَی اَینَ.[۱۴]
“خداوند زمینهٔ رشد و سعادت[۱۵]) کسی را که بداند از کجا آمده است و در کجا زندگی میکند و به کجا خواهد رفت، فراهم ساخته است.”
۲. اِنَّمَا العِلْمُ ثَلاثَةٌ: آیةٌ مُحْکمَةٌ،فَریضَةٌ عَادِلَةٌ، سُنَّةٌ قَائِمةٌ[۱۶]
ترجمه: “علم مفید برای بشر سه گونه است: علوم مربوط به شناخت هستی و ارتباط آن با مبدأ خلقت، علوم مربوط به شناخت حقوق و قوانین[۱۷] و علوم مربوط به شناخت فرهنگ و روش زندگی برتر.”
۳. وَجَدْتُ عِلْمَ النَاسِ کلهَّ ُفِی اَرْبَعٍ: اَنْ تَعْرِفَ رَبَّک، اَنْ تَعْرِفَ مَا صَنَعَ بِک، اَنْ تَعْرِفَ مَا اَرَادَمِنْک، اَنْ تَعْرِفَ مَا یخْرِجُک مِنْ دِینِک.[۱۸]
“تمام آنچه دانستن آن برای مردم لازماست را در چهار محور یافتهام: خدایت را بشناسی، بفهمی با تو چه کرده است، بدانی از تو چه میخواهد، آنچه موجب انحراف تو میشود را تشخیص دهی.”
۴. اُصُولُ المُعامِلاتِ عَلی اَرْبَعَهِ اَوْجُهٍ: مُعامَلهُ الله، مُعاملَهُ النَّفْسِ، مُعامَلهُ الخَلْقِ، مُعامَلهُ الدُّنیا.”[۱۹]
“ارتباطات انسان در چهار محور است: ارتباط با خدا، ارتباط با خود، ارتباط با همنوع، ارتباط با دنیا.”
۵. العُلُوُم اَرْبَعَهْ: الفِقْهُ للاَدْیان،الطِّبُّ للاَبْدان، النَّحْوُ لِلِّسَان، النُّجُوُم لِمَعْرِفَهْْ الَازْمَانِ.[۲۰]
ترجمه: “اطلاعات لازم برای بشر چهاردسته هستند: دین شناسی، طب و بهداشت (علوم مربوط به حفظ و نگهداری بدن و محیط)،زبان و ادبیات(علوم مربوط به ارتباطات)، نجوم(علوم مربوط به مدیریت، کنترل و توزیع صحیح امکانات و منابع).”[۲۱]
۶. اَوُلی العِلْمِ بِک مَا لا یصْلَحُ لَک العَمَلُ اِلا بِه و اَلْزَمُ العِلْمِ لَک مَا دَلَّک عَلی صَلَاحِ قَلْبِک وظَهَرَ لَک فَسادَه و اَحْمَدُ العِلْمِ عَاقِبَهًْْ مَا زَادَ فِی عَمَلِک العَاجِل.[۲۲]
۷. “مهمترین اطلاعات برای تو آگاهی از روش صحیح زندگی است و ضروریترین اطلاعات برای تو آگاهی از روشهای معالجه بیماریهای روحی است و مفیدترین علم برای تو آگاهی از روشهای آماده شدن برای عوالمی است که در پیش داری.”
۸. عَلینَا اِلقَاءُ الاُصُولِ و عَلَیکمُ التَّفْرِیعُ.[۲۳]
“ما اصول (نگرشها و راهبردها) را ارائه میدهیم، شما فروع (آثار، نتایج و راهکارها) را بهدست آورید.”
مدل به دست آمده از روایات فوق
مدلی که از جمعبندی روایات فوق، برای طبقهبندی و تفکیک گزارهها بهدست میآید بهشرح زیر است:
آنچه یک انسان باید بداند راه رسیدن به خدا و سعادت ابدی است. رسیدن به این هدف حاصل نمیشود مگر با تعادل و سلامت در:[۲۴])
- بدن، فکر، قلب (ارتباط با خود)
- خانواده، محیط کار، جامعه(ارتباط با همنوع)
- محیط زیست(ارتباط با دنیا)
- برنامه ورود به عوالم بالا(ارتباط با ماوراء)
دست یابی به تعادل و سلامت در محورهای فوق نیازمند شناخت چهار شاخة زیر است:
- دین
- طب و بهداشت انسانی و محیطی، فردی و جمعی
- روشهای ارتباطی
- روشهای ایجاد تعادل و کنترل در فعالیتها
اطلاعات لازم در هر یک از این شاخهها، سه لایه دارد:
- شناخت هستی و موقعیت موضوعات در معماری هستی (نگرشها)
- حداقلهای ضروری و روش دستیابی به آنها (قوانین)
- حداکثرهای مطلوب و راه رسیدن به آنها (فرهنگها)
این مدل[۲۵] را میتوان بهصورت فهرست سوالات زیر ارائه کرد:
- چگونه ارتباط مطلوب با خدا داشته باشیم؟[۲۶]
- برنامه صحیح برای رسیدن به هدف زندگی چگونه است؟
- چگونه قلب و روح سالم داشته باشیم؟
- چگونه فکر و ذهن فعال و خلاق داشته باشیم؟
- چگونه بدن سالم و قوی داشته باشیم؟
- چگونه ارتباط مطلوب با دیگر انسانها داشته باشیم؟
- چگونه محیط زندگی سالم داشته باشیم؟
به استناد مجموعه روایات زیر، مدلی که از نظر دین در موضوعات طراحی میشود، باید مدلِآیندهنگر[۲۷] باشد:
۱. الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَیهِ اللَّوَابِسُ.[۲۸]
ترجمه: “کسی که وضعیت زمانة خود رابشناسد، گرفتار مسائل مبهم نمیشود.”
۲. أعْرَفُ النَّاسِ بِالزَّمَانِ مَنْ لَمْ یتَعَجَّبْ مِنْ أحْدَاثِهِ.[۲۹]
ترجمه: “کسی خوب وضعیت زمانة خود رامیشناسد که از اتفاقاتی که میافتد تعجب نکند.”
۳. مَنْ عَرَفَ الْأَیامَ لَمْ یغْفَلْ عَنِ الِاسْتِعْدَادِ.[۳۰]
ترجمه: “کسی که وضعیت روزگار را دردست داشته باشد، از پیشبینیهای لازم غافل نمیشود.”
نتایج، آثار و لوازم پذیرش فرضیه:
برای تدوین یک برنامه استراتژیک (چه در زندگی چه در سازمان) نیاز به الگوی رصد اطلاعات است تا مسیر را برای رسیدن به اهداف تعیین شده و جهت حرکت تدوین شده، هموار و عملی و پایدار سازد. (قالب برنامه راهبردی زندگی)
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث:
برنامهریزی استراتژیک ، نقشه اطلاعات زندگی ، سواد اطلاعاتی، سیر مطالعاتی
- در این درس بحث اسلوب زندگی، عرفان و بحث معنویت های مدرن نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس مباحث فیزیک مدرن و کیهان شناسی نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس مباحث تاریخ علم نیز مطرح می شود.[↩]
- متشکل از دو قسمت تاریخ ملت ها و تمدن ها و تاریخ ادیان و عقائد[↩]
- در این درس بحث آرمانشهرها نیز ارائه می گردد.[↩]
- در این درس بحث مدیریت زمان، مدیریت مالی، تکالیف مالی، تنظیم ساختارهای زندگی و حتی اموری مانند وصیت، و بحث آینده شناسی و آینده نگری نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس بحث مدرنیته و تکنولوزی نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس بحث اخلاق حرفه ای و بالخصوص بحث مدیریت بحران های رفتاری نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس الگوهای مدیریت کلان اجتماعی در سطح جهان و بررسی الگوی بهینه (مدل حکومت اسلام) مطرح میشود.[↩]
- در این درس بحث نشانهشناسی، فلسفه هنر، زیبایی، سواد بصری، نقد فیلم نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس روش نقد،اخلاق نقد و نقدپذیری نیز مطرح می شود.[↩]
- در این درس بررسی ادبیات مشهور جهان، نقد ادبی و تمرینات NLP و بحث ارتباط موثر نیز مطرح میشود.[↩]
- با تمریناتی بامحتوای قطعات و جملات طلایی در طول تاریخ ادیان، تاریخ بشر[↩]
- رحیق مختوم(شرح اسفار ملاصدرا)، آیهالله جوادیآملی، انتشارات اسراء، ج۱ ص؛ بهنقل از اعلامالدین، ص۳۴۴[↩]
- ترجمهٔ “رحم الله”، “خدا رحمت کند” که برای مخاطب، طلب مغفرت برای مردگان را تداعی میکند، نیست. رحمت بهمعنی حرکت برای رفع نقص و نیازی در فردِ مورد رحمت است. (ر.ک. به تفسیر المیزان، انتشارات اسماعیلیان، ج۱ ص۱۸[↩]
- الکافی، ج۱ ص۳۲، سند و تکملة متن: مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ وَ عَلِیبْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ سَهْلِ بْنِ زِیادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنْعُبَیدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الدِّهْقَانِ عَنْ دُرُسْتَ الْوَاسِطِ یعَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ عَبْدِ الْحَمِیدِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى علیهالسلام قَالَ دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآله الْمَسْجِدَ فَإِذَا جَمَاعَةٌقَدْ أَطَافُوا بِرَجُلٍ فَقَالَ مَا هَذَا فَقِیلَ عَلَّامَةٌ فَقَالَ وَ مَاالْعَلَّامَةُ فَقَالُوا لَهُ أَعْلَمُ النَّاسِ بِأَنْسَابِ الْعَرَبِ وَوَقَائِعِهَا وَ أَیامِ الْجَاهِلِیةِ وَ الْأَشْعَارِ الْعَرَبِیةِ قَالَ فَقَالَ النَّبِی ص ذَاک عِلْمٌ لَا یضُرُّ مَنْ جَهِلَهُ وَ لَا ینْفَعُ مَنْ عَلِمَهُ ثُمَّ قَالَ النَّبِی ص إِنَّمَا الْعِلْمُ ثَلَاثَةٌ آیةٌمُحْکمَةٌ أَوْ فَرِیضَةٌ عَادِلَةٌ أَوْ سُنَّةٌ قَائِمَةٌ وَ مَا خَلَاهُنَّ فَهُوَ فَضْلٌ.[↩]
- بهاستناد کلمة فریضه که مبناها و موارد لازمالرعایه را در خود دارد وکلمة عادله که صفت فریضه قرار گرفته است و بیانگر ادای حق هر ذیحق است، این ترکیببه “حقوق و قانون” ترجمه شده است و بهاستناد کلمة سنت که شیوههای رفتاری و اخلاقی و پسند و ناپسندها را در خود دارد و کلمة قائمه که صفت سنت قرار گرفته است و بیانگر استمرار و ثبات و تعادل است، ترکیبِ “سنه قائمه” به”فرهنگ و روش زندگی” ترجمه شد. [↩]
- کافی، ج۱ ص۵۰؛ سند: عَلِی بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمِنْقَرِی عَنْ سُفْیانَ بْنِ عُیینَةَقَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیهالسلام یقُولُ:[↩]
- مصباحالشریعه، منسوب به حضرت صادق علیهالسلام، موسسه الاعلمی للمطبوعات۱۴۰۰، ص۵[↩]
- اعلامالدین، ص۸۳؛ مرحوم دیلمی در مورد وضعیت سندی روایاتی که در این کتاب آورده است میگوید: لم ألتزم ذکر سندها لشهرتها عند العلماء فی کتبها المصنفةالمرویة عن مشایخنا رحمهم الله تعالى و أحلت فی ذلک على کتبهم و أسانیدهم إلا ماشذ عنی من ذلک فلم أذکر إلا فص القول.[↩]
- توضیحات داخل پرانتزها، براساس مبنای وضع الفاظ برای روح معانی که به تفصیل در صفحة۱۵۳ توصیف شده است، ارائه گردیدهاند.[↩]
- اعلامالدین، ص۳۰۵[↩]
- وسائلالشیعه، ج۲۷ص۶۲؛ سند: نُقِلَ مِنْ کتَابِ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِبْنِ أَبِی نَصْرٍ عَنِ الرِّضَا علیهالسلام قَالَ[↩]
- بهاستناد لسانِ روایتِ “اصول المعاملات ….”که تصویری کلانتراز روایات دیگر را ارائه میدهد، این چهار مورد، بستر تقسیمبندی و محورسازی قرارگرفتهاند. (مثلا دو محور از محورهای روایتِ “رحم الله امرء علم من اینو….” در تحت یک محورِ معاملهالله در این روایت قرار میگیرند.[↩]
- مقصود از مدل راهبردی، طراحی سیاستهای کلان و خطمشی کلی و ریلگذاری برای موارد مذکور است که مدل و برنامة اجرایی آن باید توسط کارشناسان و متخصصین فن طراحی شود.[↩]
- این سوالات، حاوی سوالات پیشنیازشان نیز هستند مثلا سوالِ “چگونه ارتباط مطلوب با خدا داشته باشیم؟” دارای سوالات پیشنیازی است که برخی ازآنها عبارتند از: خدا کیست؟ چگونه خدا را بشناسیم؟ مشکلات و ناهنجاریها در اینرابطه کدامند؟ حداقل رابطه و حداکثر رابطه با خدا چه شاخصههایی دارد؟ [↩]
- مدل آیندهنگر، مدلی است که براساس تفکر خلاق و بر پایة معادلات فرهنگسازی و مهندسی اجتماع طراحی میشود.[↩]
- الکافی، ج۱ ص۲۶[↩]
- غررالحکم و دررالکلم، عبدالواحدبنمحمدتمیمیآمُدی، انتشارات دفترتبلیغات اسلامی۱۳۶۶، ص۴۸۰[↩]
- الکافی، ج۸ ص۲۲[↩]